საკითხავი მასალა-III-IV კლასები

sakiTxavi masala testebiTurT III-IV კლასებისათვის

(ვინაიდან ელექტრონულ გვერდზე არ მოჩანს კოგნიტური ცხრილები, სქემები, უჯრები და ასე შემდეგ,  საკითხავი კრებული არ აღიქმება ისე, როგორც სინამდვილეშია. მიუხედავად ამისა, იგი მაინც საჭირო დახმარებას გაუწევს დაინტერესებულ მკითხველებს. ხაზებიც/სტრიქონებიც კი ტესტებში პირობითია და მიუთითებს, რომ ამ ადგილას საწერად  გარკვეული არეებია საჭირო).

rogor gaatare zafxulis ardadegebi? Tanaklaselebs Seni STabeWdilebebis Sesaxeb mouyevi;
                              zafxulis bolo akordi

isini mezoblebic arian da Tanaklaselebic. mTeli zafxuli erTad,  Tanac ise mxiarulad gaatares, misi dasruleba, cota ar iyos, enanebaT. axlac erTad arian. salomes oTaxSi Ria fanjarasTan dganan da Ramis qalaqs gahyureben, Tanac sul xvalindel dReze saubroben...

ra mSvenieri Ramea! – mTvare saucxood elvarebs, ca varskvlavebiT gavsebula... marika mainc ugunebodaa. zafxulis mogonebebs ver eleva:

– damTavrda mSvenieri Tavgadasavlebi!

magram salomem da baCanam megobari uceb gaamxiarules. rogor Tu Tavgadasavlebi damTavrda? skolaSi ra, saintereso ambebi ar xdeba? xdeba da mere ramdeni...bavSvebi xvalindel dReze imdeni ilaparakes, ukve erTi suli aqvT, Rame male gavides. baCana da marika Sin gaiqcnen. salomec xom unda moemzados skolaSi wasasvlelad, magram jer megobrebs daurekavs. TiTqos isini aTiode wuTis wasulebi ar iyon:

– ras akeTebT, megobrebo?

– skolaSi wasasvlelad vemzadebiT, Sen?

– mec aseve...

wignebs da rveulebs salome axal zurgCanTaSi alagebs. am dros telefoni wkrialebs. gogonas eRimeba. kargad icis, vinc iqneba:

– ra iyo, baCana?

– araferi, Zili nebisa, salome!

– Zili nebisa!

– xval uCvenod xom ar waxval skolaSi?

– ras ambob, uTqvenod rodis wavsulvar?

– maS, xvalamde!

– naxvamdis!- salome telefons sasTumalTan debs – baliSis gverdiT. xom SeiZleba, megobrebma isev daurekon. amaRam sul maTze da xvalindel dReze ifiqrebs.

 marTla saocari Ramea! caze varskvlavTa xomli verc eteva! etyoba, mziani dila gaTendeba. xval quCebi mxiaruli bavSvebiT gaivseba. bavSvebi mSvenier yvavilebs, TiTqosda saucxoo zafxulis nawils skolaSi waiReben, rogorc lamazi drois saxsovars...ratomaa, rom mziani dila swavlis dawyebas ufro mxiarulsa da sainteresos xdis!

salomes Tvalebi eluleba. skolaSi Sexvedramde, megobrebo!

upasuxe:

● CamoTvale moTxrobis personaJebi, vin arian isini?

● rodis xdeba moTxrobaSi aRwerili ambavi, sad xdeba?

● ras ganicdian bavSvebi? rogor emzadebian skolaSi wasasvlelad?

Seni azriT:

● rogor warmoudgenia salomes swavlis dawyebis dRe?

●Seni swavlis dawyebis dRe rogori iyo? aRwere igi;

● ras moelian salome da misi megobrebi skolisgan? Sen ras moeli skolisgan?

gramatika

● ras migvaniSnebs moTxrobis saTauri?

● meore abzacidan amoikiTxe TxrobiTi winadadebebi;

● mesame abzacidan amoikiTxe Zaxilis winadadeba;

● teqstSi moZebne da amoikiTxe kiTxviTi winadadeba.

● gamoiyene sityva „zafxuli“ da Seadgine samsityviani winadadeba.

● gamoiyene sityva „skola“ da Seadgine oTxsityviani winadadeba;

● salomem, marikam da baCanam zafxuli erTad gaatares.

ramdensityviania es winadadeba? damarcvle TiToeuli sityva, yovel sityvas kiTxva dausvi;

 ● SeurCie erTmaneTTan damakavSirebeli(damxmare) sityvebi(rom, da, Tu, magram) da waikiTxe;

 salome  … baCana mezoblebi arian. marika   giorgi erT klasSi swavloben.

lizikom werac icis da kiTxvac, … jer skolaSi ar dadis. es zurgCanTa salomesia …  marikasi? deda ambobs,  … lizikoc male wava skolaSi.

● romeli winadadebebia erTnairi  Sinaarsis mqone? xazebiT daakavSire;

Zili ar mekareba.           vdaobT.

Tvalebi meluleba.         ar meZineba.

Cven vkamaTobT.             meZineba.

● rogor ityvi sxvanairad? dawere;

ca varskvlavebiT gadaWedila.     ----------------------------------------------------------------------------

e s  s a i n t e r e s o a!

Zvelad Tveebs xalxuri saxelebic rqmevia. seqtembers Cveni winaprebi enkenisTves eZaxdnen, oqtombers – RvinobisTves, noembers – giorgobisTves. saxelebi, romlebic Tveebs amJamad hqvia, romaulia.

dasawerad

1. dawere, sxva ra saTaurs SeurCevdi moTxrobas?

----------------------------------------------------------------------------------

2. upasuxe:

● ras wuxda marika?

--------------------------------------------------------------------------------------

● rogor gaamxiarules igi bavSvebma?

3. gaavrce winadadeba. Seadgine ,,piramida";

daiwye erTi sityviT “midian”;

4. gadmoiwere teqstidan samsityviani TxrobiTi winadadeba;

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 5.gadmoiwere kiTxviTi winadadeba;

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6. gadmoiwere Zaxilis winadadeba;

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

7. gaavrce winadadeba. Seadgine ,,piramida"

8. am sityvebis gamoyenebiT Seadgine winadadeba: zurgCanTa, wignebi, salome, Caalaga;

8. damarcvle მომდევნო სტრიქონზე gadasatanad sityvebi: dila, mziani, Tavgadasavali;

saSinao davaleba:

aRwere:  „zafxulis erTi dRe“               daxate: „zafxulis mogonebebi“

ras niSnavs, iyo bejiTi? ra Tvisebebi unda axasiaTebdes moswavles?

dedis darigeba

giyvardes swavla, gulmodgineba,

Sroma da jafa nu dagzardeba,

mudam gaxsovdes, rom Seni codna

Sensa qveyanas gamoadgeba.

iyav bejiTi da gqondes smena,

didi ganZia swavlis SeZena,

magram amas gTxov, yvelaze ufro,

guliT giyvardes samSoblo ena!

merwmune, Svilo, gamocdilia,

Tu saZirkveli dangreulia,

maSin kedlebis aSenebisTvis

yoveli Sroma dakargulia.

                        giorgi Waladideli

upasuxe:

● vin aris leqsis avtori?

● ramdeni strofia am leqsSi?

● ra unda uyvardes moswavles?

● risTvis gamogvadgeba skolaSi SeZenili codna?

● ras Seadara dedam swavlis SeZena?

● gansakuTrebiT ris siyvaruls sTxovs deda Svils?

Seni azriT:

● rodis SeiZleba iyos kedlebis aSenebisTvis gaweuli Sroma dakarguli?

● ra aris mesame strofis mTavari azri?

● Sen rogor dagariga dedam skolaSi wamosvlis win? ra msgavseba da gansxvavebaa am leqsSi gamoTqmul darigebasTan?

gramatika

● aRniSne, mocemuli msjelobebidan romelia swori?

      arigebs, daariga, daarigebs.

 ა. samive sityva aRniSnavs erT moqmedebas;

 ბ. samive sityva aRniSnavs sxvadasxva moqmedebas;

 გ. samive sityva aRniSnavs dards.

● moZebne da amoikiTxe Zaxilis winadadeba. ras gamoxatavs igi?

● moZebne da amoikiTxe ormarcvliani, sammarcvliani, oTxmarcvliani sityvebi;

● moZebne da amoikiTxe sityvebi, romlebic gadasatanad ar daimarcvleba;

● damarcvle TiToeuli sityva, ramdeni bgeraa? aso? xmovani? Tanxmovani? yovel sityvas kiTxva dausvi;

Seni codna qveyanas gamoadgeba.

დასაწერად

1. dawere, vin aris leqsis avtori?

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------

2. upasuxe leqsis mixedviT:

ra unda uyvardes moswavles?

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------

ra unda axsovdes mudam?

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------

rodis ver aSendeba saxlis kedeli?

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------

3. ra mogewona leqsSi? ra ar mogewona?

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4. damarcvle sityvebi: deda, darigeba, gulmodgineba;

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5. gamoyavi aso-bgerebi sityvebiდan: saZirkveli, kedeli, samSoblo;

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6. gadmoiwere leqsidan, ra unda axsovdes moswavles;

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

7. saWiro adgilas Casvi დამხმარე სიტყვები: da, Tu;

gaxsovdes,---------skolaSi codnis misaRebad dadixar.

kedlebs ver aaSeneb,------saZirkveli dangreulia.

8. sityvebis am svetis gamoyenebiT Seadgine ori winadadeba: Cven erTad kargi megobrebi davdivarT varT skolaSi.

კარგი                               დავდივართ

ვართ                                სკოლაში

მეგობრები                        ერთად

1.---------------------------------------------------------------------------------------------------

2.---------------------------------------------------------------------------------------------------

                                            

qarTuli anbani

 romelia qarTuli anbanis pirveli aso? bolo aso?

 garda qarTulisa, kidev romeli anbani Sesaxeb gagigia?

          anbani Tanmimdevrulad dalagebul asoebs ewodeba. Tanamedrove qarTul anbanSi ocdacameti asoa.

          msoflioSi uamravi enaa. anbani ki mxolod ToTxmeti. amaTgan erT-erTi Cvenia, qarTulia.

● romelia qarTuli anbanis mexuTe aso? meoce? ocdameaTe?

● romelia aso ,,b"-s mezobeli asoebi? aso ,,h"-s wina aso? aso ,,l"- s momdevno?

● romeli aso iwereba xazs zeviT, xazs qveviT, xazze, mTel simaRleze?

                   es sainteresoa!

qarTuli asoebiთ wera pirvelad qarTlis mefem _ farnavazma SemoiRo. mis dros Seiqmna qarTuli anbani, romelmac Cvenamde moaRwia.

CvenSi mudam cxovrobda sxvadasxva erovnebis xalxi. Wkvianma mefem qveyana ise gaaZliera, rom qarTlSi mis dros yvela qarTulad laparakobda. mematiane gviambobs: ,,aman ganavrco ena qarTuli da arRa izraxeboda sxva ena qarTlsa Sina Tvinier qarTulisa".

weriTi davaleba:

anbanuri rigiT daalage TanaklaselTa saxelebi;

daxate:

Seni fantaziiT შექმენი „mxiaruli ქართული asoebi“.

gamoიცანი:

erTi saxis simdidrea, mas xeli ar ekideba,

arc warTmeva SeiZleba da arc fuliT iyideba.

sami Zmis ambavi

qarTuli zRapris mixedviT

I

iyo da ara iyo ra. iyo erTi xelmwife. misi samefo xSiri brZolebis gamo მეტად dasustda, xalxi Zalian gaRaribda. yvelaze Zvirfasi nivTi, romelic xelmwifes sasaxleSi SemorCa, oqros medalioni iyo. medalionze warwera iyo didi xelovnebiT amotvifruli, magram samefoSi am warweris wamkiTxveli aravin gamoCenila.

mefes sami vaJi hyavda. roca gaizardnen, mamam Svilebs TiTo qisa oqro dauriga da uTxra:

– Svilebo, am oqros TqvenTvis vinaxavdi. wadiT, qveyniereba moiareT da iseTi rame SeiZineT, mTel qveyanas gamoadgeso.

vaJebi gzas gaudgnen. erT did gzajvaredinze erTmaneTs daSordnen. ufrosi marjvniv wavida, umcrosi- marcxniv, SuaTana- pirdapir. Sexvedra sami wlis Semdeg daTqves...

II

gavida sami weli. Zmebi gzajvaredinze erTmaneTs Sexvdnen. ufrosma Zvirfasi xmali moitana – zurmuxtis TvlebiT Semkuli. SuaTanas saucxoo cxeni eyida, umcross ki Tan araferi mohqonda. Zmebma mas dacinva dauwyes.

am dros მათ yaCaRebi daesxnen Tavs. Zmebs Zvirfasi xmalic waarTves da bedauri cxenic.

damwuxrebuli vaJebi mamasTan dabrundnen.

– mama, me SenTan saucxoo xmali momqonda. oh, netavi, genaxa! – daiZaxa ufrosma.

– mama, me bedauri cxeni viyide. netavi, genaxa! – daiCivla SuaTanam.

– Sen ra wagarTves, Svilo? – hkiTxa umcros Svils ubedurma mamam.

– araferi, mama, me mxolod codna SeviZine...

– codnas marTla veravin wagarTmevda, – mamas guneba gamoukeTda...

III

umcrosma vaJma mefes uambo:

– mama, sami qveyana moviare. erTma brZenma maswavlebelma sami ucxo ena maswavla. meorem – gazomva, xazva, Tvla-angariSi... mesamem – bunebaze dakvirveba da gzis gagneba. ici ra, mama, mgoni Cvens medalionze amotvifruli warweris wakiTxvasac SevZleb.

– marTla waikiTxav, Svilo?  oqros medalioni axlave moitaneT! – daiZaxa mefem.

oqros medalionze sxvadasxva miniSnebebiT ewera, rom cxra mTa iqiT, miuval da saidumlo adgilas didZali ganZi iyo damaluli. umcrosma vaJma ZmebTan erTad gaigno gza, gazoma, gamoTvala... mividnen da miTiTebul adgilas marTla ipoves ganZi – auracxeli oqro, Tval-margaliti.

– თუმცა codna yovelgvar ganZeulze Zvirfasia, – daaskvnes mefem da misma vaJebma.

umcrosma vaJma kargad gamoiangariSa da oqro brZnulad gaanawila. saxelmwifo isev gamdidrda, radgan mefem da misma vaJebma ganZi saqveyno saqmes moaxmares. pirvel rigSi maT skolebi gaxsnes.

– aq miRebul codnas mTeli qveyana gamoiyenebs! – Tqva bednierma mefem.

andaza – swavla salesavia, kacs fxas aZlevso.

upasuxe:

● CamoTvale zRapris personaJebi. romelia maT Soris mTavari personaJi? ratom ggonia rom mTavari swored isaa?

● zRapris mixedviT, sad xdeboda aRwerili ambavi?

● riT iwyeba moqmedeba?

● zRapris dasawyisma ra grZnoba gagiCina? ras ganicdis mTavari personaJi?

Seni azriT:

● ris gakeTeba gadawyvita mTavarma persopanJma? ra mizani daisaxa man?

● aRwere, rogor cdilobda mTavari personaJi miznis miRwevas?

● riT dasrulda umcrosi Zmis mcdeloba?

Seafase:

● mogewona Tu ara umcrosi Zmis gadawyvetileba? Sen rogor moiqceodi?

● romelia am teqstsSi mTavari abzaci an winadadeba? წაიკითხე; ase ratom fiqrob? moiyvane teqstidan magaliTi;

gramatika

● daakvirdi teqsts da mTavari personaJis moqmedebaTa TanmimdevrobiT daalage (დაწერე) mocemuli sityvebi:gaizarda, ipova, daSorda, wavida, Sexvda, waikiTxa, gamoiyena, dabrunda;

-----------------------------------------------------------------------------------------------------

● ramden nawiladaa teqsti dayofili? daasaTaure TiToeuli nawili;

--------------------------                   ----------------------------                ------------------------

● amoikiTxe, Cveulebriv romeli winadadebiT iwyeba xalxuri zRapari?

-----------------------------------------------------------------------------------------------------                  

დააკვირდი და შემოხაზე; ამათგან რომელია წინადადება?

ა.  mefe, sami, vaJi, yola.

ბ.  mefes sami vaJi hyavda.

rogori winadadebaa? ramdensityviania? TiToeul sityvaSi ramdeni marcvalia?

 Zmebi gzajvaredinze erTmaneTs Sexvdnen.

● daasaxele oTxmarcvliani, xuTmarcvliani, eqvsmarcvliani sityvebi;

xmovani da Tanxmovani bgerebi

warmoTqvi bgerebad sityvebi: qveyana, samSoblo, medalioni. daakvirdi, rogori bgerebia?

დაიმახსოვრე;

bgera orgvaria: xmovani da Tanxmovani

qarTul enaSi xuTi xmovania: a, e, i, o, u.

danarCeni 28 bgera – Tanxmovania.

xmovani sityvas aJRerebs, axmovanebs.

mag.: s.m.f. – samefo              c.d.n. – codna

dawere:

1. upasuxe;

ramdeni vaJi hyavda mefes?

2. teqstidan gadmoiwere Sesabamisi abzaci, – ra daavala mamam Svilebs?

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3. ra SeiZines vaJebma mamis micemuli fuliT?

ufrosma vaJma -----------------------

SuaTanam ------------------------------

umcrosma vaJma ----------------------

4. aRwere, ra saxis codna SeiZina ucxo qveynebSi umcrosma vaJma?

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5. gadmoiwere, ra ewera medaლionze?

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6. ra SedegiT dasrulda umcrosi vaJis mcdeloba?

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

7. yaCaRebma Zmebs Zvirfasi xmalic waarTves da bedauri cxenic. (yovel sityvas dausvi kiTxva da dawere);

8. Seavse xmovnebiT:     m- f -,   xm- l -;   b –d - -r -;   m –d –l – n -;

9. Seavse TanxmovnebiT;       .  a  . e . o;       o . . o;     . e . a u . i;            (bedauri, samefo, oqro.)

10. Seni saxelidan da gvaridan amoiwere yvela xmovani, Semdeg Tanxmovani da daajgufe;

ჩემი სახელი და გვარია:-------------------------------------------------------------------------------

ხმოვნებია:---------------------------------------------------------------------------------------------

თანხმოვნებია:----------------------------------------------------------------------------------------

waikiTxeT saTauri. ras gamoxatavs igi? ra aris sibrZne? Seni azriT, sibrZne rogor Seinaxeba?

waikiTxeT saTauri. ras gamoxatavs igi? ra aris sibrZne? Seni azriT, sibrZne rogor Seinaxeba?

rogor unda Seinaxo sibrZne

(aRmosavluri zRapris mixედვით)

iyo da ara iyo ra. iyo brZenTa qalaqi. am qalaqSi swavlulebi isxdnen da mTel qveynierebaze nagroveb sibrZnes qaRaldis furclebze iwerdnen.

dro gadioda.

– ukve mTeli sibrZne SevagroveT, – Tqves brZenebma, – qveynierebaze meti aRarc darCa. axla amodena sibrZnis Senaxvaze unda vifiqroT.

safiqrali ki namdvilad hqondaT, qalaqis mTavar moedanze sibrZnis furclebis mTa idga.

– Zmebo, mTeli es sibrZne oqros yuTebSi CavketoT da miwaSi CavflaT...

– ras ambob? rom amoTxaron? ajobebs, saidumlo gamoqvabulSi gadavmaloT!

– iqac ipovian! modi, miuvali mTis mwvervalze avitanoT.

kamaTi ager-ager CxubSi gadaezrdebodaT. amdeni fiqric mobezrdebodaT.

– rCeva pirvelive gamvlels vkiTxoT, – Tqva yvelaze axalgazrdam, – dae, ise iyos, rogorc is gvirCevs...

gaixedes da mwared amoioxres, – pirveliვე gamvleli biWuna aRmoCnda, romelic maTken askinkiliT moxtoda. brZenebma axla ki Cxubi gaaxures, lamis wverebSi swvdnen erTmaneTs.

– ra gaCxubebT? – gaukvirda biWunas.

– ar vici, es amodena sibrZne sad SevinaxoT...

biWunam sibrZnis mTidan erTi furceli aiRo, waikiTxa da gaicina:

– cxovrebis tvirTs mxolod codna amsubuqebs. aha, ukve Sevinaxe – sakuTar TavSi. axla waval, sxvasac vaswavli da ufro karga Seinaxeba...

kidev erTi sibrZnis furceli aiRo Sesanaxad da gza askinkiliT gaagrZela.

brZenebi gaocdnen:

– nuTu, es biWuna Cvenze Wkviania! arada, gvegona, ukve mTeli sibrZne SevagroveT...

– sibrZne Turme arasodes ileva.

– Senaxuli maSinaa, roca sxvas uziareb.

– eg marTalia, magram axla ra vqnaT?

etyoba, uceb amovardnil qars brZenebi Seecoda, mTeli ZaliT daubera, codnis furclebi gaitaca da qveynierebaze mimofanta. adamianebi kiTxulobdnen da zed TavianT sibrZnes amatebdnen.

brZenebma ra hqnes? – axal mogzaurobas Seudgnen axali sibrZnis mosapoveblad.

upasuxe:

● CamoTvale zRapris personaJebi. aris Tu ara biWuna mTavari personaJi?

• ra ganasxvavebs brZenebs sxvebisgan?

● sad xdeba zRaparSi aRwerili ambavi?

● riT iwyeba moqmedeba?

● ras ganicdidnen brZenebi?

● ra undodaT maT?

● rogor cdilobdnen brZenebi TavianTi miznis ganxorcielebas?

● ra Sedegi moitana ბრძენთა mcdelobam?

Seni azriT:

● sworad arCevdnen brZenebi sibrZnis Sesanax adgilebs?

● rogoria biWuna. mogewona Tu ara? mainc ra mogewona?

● romelia am zRaparSi mTavari winadadeba?

● riT gansxvavdeba zRapari moTxrobisagan?

● ra aris am zRaparSi daujerebeli?

● damarcvle sityvebi:

dro,  mTa,  qalaqi,  qveyniereba.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

winadadebebi daalage და დანომრე  moqmedebaTa Tanmimdevrobis mixedviT:

● biWunam sibrZne waikiTxa, sakuTar TavSi Seinaxa. ---------

● brZenebi mixvdnen, rom codna sxvas unda gauziaro.--------

● brZenebi kamaTobdnen, Tu rogor unda SeenaxaT sibrZne.--------

● swavlulebi isxdnen da sibrZnis furclebs werdnen.---1-----

● brZenebTan patara biWuna movida.--------

● adamianebi sibrZnis furclebs kiTxulobdnen.-----------

● qarma daubera da sibrZnis furclebi qveynierebaze mimofanta.---------

● gamoyavi am sityvebisgan bgerebi.ramdeni bgeraa? aso ramdenia?

                           qarTuli       anbani

 riT gansxvavdeba aso da bgera erTmaneTisგან?

daakvirdi;

რა განსხვავებაა წერასა და წაკითხვას შორის?

yvela xedavda, rom medalionze asoebi ewera.

maT esmodaT, Tu rogor kiTxulobda umcrosi vaJi warweras.

დაიმახსოვრე;

asos vwerT da vxedavT.

bgeras warmovTqvamT da გვესმის.

rogor ityvi sxvanairad? – Cxubi gaaxures.

დასაწერად

1.upasuxe:

raze kamaTobdnen brZenebi?

2. Casvi gamotovebuli sityvebi:

brZenebma gadawyvites, rCeva ---------------           -------------------        vkiTxoTo.

3. ra waikiTxa biWunam sibrZnis furcelze?

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4. aRwere, rogor gaifanta dagrovili sibrZne qveynierebaze;--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5. Seadgine xuTsityviani TxrobiTi winadadeba;

---------------------------------------------------------------------------------------------------

6. es TxrobiTi winadadeba aqcie kiTxviTad: qarma sibrZne qveynierebaze mimofanta.

sad-----------------------------------------------------------------------------------------------------

7. sityvebs miuwere marcvlebisa da aso-bgerebis raodenoba:

safiqraლი                                   გამვლელი

marcvalი---------                                   მარცვალი-------------

bgera--------------                                    ბგერა--------------------

aso-----------------                                   ასო-----------------------

                                    furceli

                                     marcvali –

                                     bgera –

                                     aso –

8. amoiwere anbanis mexuTe, meaTe, meTxuTmete, meoce, ocdamexuTe da ocdameaTe asoebi;

---------------------------------------------------------------------------------------------------

saSinao davaleba:

dawere ramdenime winadadebiT;

„ra aris sibrZne“

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ras niSnavs sityva ,,vefxistyaosani"?

ra wagikiTxavs an gagiგია „vefxistყaosanze“? vin aris „vefxistყaosnis“ avtori?

sasacilo Cxubi

moxucebulma qarTvelma Tavis or Svils sakmao qoneba, sxvadasxva nivTebi dautova. maT Soris iyo erTi Zvirfasi wigni- ,,vefxistyaosani". Zmebs gayris dros am wignze didi ciloba mouvidaT. orive mis dasakuTrebas cdilobda, amitom Zlier waikidnen.

erTma ucnobma kacma mocile Zmebs hkiTxa: – Tqven uTuod orivem mSvenivrad iciT kiTxva, rom wignze egre CxubobTo.

– wignisa Cven araferi gagvegebao, – upasuxes Zmebma.

– maS, Tqven im or sasacilo qaCals hgvanebixarT, erTmaneTs rom savarcxlis gulisTvis Tavpirs amtvrevdnen, dasavarcxni Tma ki arcerTs ar hqondao, _ upasuxa Zmebs im Wkvianma kacma.

                                                                                               iაკობ gogebaSvili

aforizmi

kokasa Sigan raca dgas, igive wamodindebis

                                                        SoTa rusTaveli.

upasuxe:

● ra dautova erTma kacma Tavis Svilebs?

● ras cdilobdnen Zmebi?

● rodis cdilobdnen Zmebi wignis dasakuTrebas?

● ra hkiTxa Zmebs erTma kacma?

● ras Seadara kacma Zmebi?

● romelia yvelaze Zvirfasi wigni Tqvens ojaxSi?

● romeli sityvebi Seefereba Zmebis saqciels? შეარჩიე; sisulele, wignis siyvaruli, Suri, goniereba, sibriyve, sixarbe, ucodinroba;

 gaixsene;

           gogebaSvilis moTxrobaTa Soris romelSi Segvxvda biWi, romelic xalxs aCvenebda, viTom Zalian uyvarda kiTxva;

Seni azriT;

● rogorebi arian Zmebi? ucnobi kaci?

● ra ufro mniSvnelovania, wignis qona Tu wignis kiTxvis siyvaruli? ratom?

● rogor SeiZleboda gagrZelebuliyo es ambavi?

● waikiTxe aforizmi – ras niSnavs igi?

 Seafase;

gaakeTe daskvna;

gramatika

● ramdeni abzaci gamoiyofa teqstSi?

● pirveli abzacidan amoikiTxe Svidsityviani winadadeba. damarcvle TiToeuli sityva, daasaxele xmovnebi da Tanxmovnebi.

● damarcvle sityvebi: „wigni“, „qarTveli“, „vefxistyaosani“; ramdeni marcvalia TiToeul maTganSi? ramdeni xmovania?

● daalage მარცვლები: niwig; cika; sifaZvir; biCxu; liSvi;

daakvirdi;

wig-ni                        ქარ-თვე-ლი

marcvali-----            მარცვალი-----

xmovani-----                ხმოვანი-----

                 a-fo-riz-mi

                  marcvali-----

                  xmovani-----

marcvali sityvis nawilia.

sityvaSi imdeni marcvalia, ramdenic xmovania.

erTad iwereba:

vefxistyaosani                       Tavpiriსმტვრევით

დასაწერად

1. upasuxe:

ra dautova mamam Svilebs?

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

rogor moiqcnen Zmebi?

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2. daasrule winadadeba:

ra ar icodnen Zmebma? daiwye ase:

 Zmebma თურმე -------------------------------------------------------------------------------------------------

3. vis Seadara ucnobma kacma Zmebi? gadmoiwere Sesabamisi abzaci:

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

4. ra mogewona am moTxrobaSi? ra ar mogewona?

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

5. ra aris am moTxrobis mTavari azri?

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

6. damarcvle sityvebi, dawere marcvalTa da xmovanTa raodenobebi:

kaci                                   სასაცილო

marcvali-----                  მარცვალი-----

xmovani-----                      ხმოვანი-----

                      ჭკვიანი

მარცვალი-----             ხმოვანი-----

7. daasrule winadadeba:

sityvaSi imdeni marcvaliა, რამდენიც --------------- .

8. moTxroba gaagrZele ori-sami winadadebiT;

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

საშინაო დავალება

gadmoiwere „vefxistyaosnidan“ ori aforizmi;

daaTvaliere ,,vefxistyaosani", airCie romelime strofi, gadaiwere rveulSi da zepirad iswavle;

daxate Seni warmodgeniT;

,,vefxistyaosani Wabuki"

romeli sityva Sedgeba mxolod xmovnebisagan? vin ityvis mTel winadadebas, romelic mxolod xmovnebisagan Sedgeba? saidan gecnobaT es winadadeba?

gogebaSvilis „deda ena“

                                                                    (nawyveti)

es wigni eris burjia! –

xaroben mama-papani;

xarma Tqva: mec Sig CadeneT,

eris mec vzide Wapani.

mofrinda Savi mercxali

WikWikiT, yelmoRerebiT

da wignSi, rogorc budeSi,

Cafina iis Rerebi.

pawia wigni bed-iRbliT

kidobans gamoemgvana

da rac Sig gadanaxula,

is gadaarCens qveyanas...

                                    SoTa niSnianiZe

upasuxe:

● vin moigona winadadeba „ai ia“?

● vin iyo iakob gogebaSvili?

● rodis cxovrgobda iakob gogebaSvili?

● poeti SoTa niSnianiZe ras uwodebs leqsSi gogebaSvilis dedaenas?

Seni azriT:

● ra Tqva xarma? ratom SearCia poetma leqsSi swored es personaJebi? ras gagonebs misi Sroma?

● rogor moiqca mercxali? ratom Cafina man wignSi swored iis Rerebi?

● romel kidobans Seadara avtorma „deda ena“? mainc ra aris Senaxuli am wign-kidobanSi?

gaakeTe daskvna:

● rogori moRvawe yofila iakob gogebaSvili?

gramatika

● ramdeni striqonia leqsSi? ramdeni strofia?

● amoikiTxe Zaxilis winadadeba. ras gamoxatavs igi? risgan Sedgeba winadadeba. warmoTqmuli sityva?  (bgerebisgan) dawerili sityva? (asoebisgan)

 romels SevigrZnobT mxedvelobiT,- asos Tu bgeras? smeniT?

● warmoTqvi sityvebi: eri, mama, pawia, daSale did nawilebad – marcvlebad da warmoTqvi;

e-ri, ma-ma, pa-wi-a

ramdeni marcvalia sityvebSi?

daakvirdi sityvebs:

bude, wigni, burji.

sityvebi daSale bgerebad da warmoTqvi;

● romel Tanxmovnebia am sityvebSi dajgufebuli?

roca Tanxmovnebi erTadaa dajgufebuli, damarcvlisas maT xmovnebs gavunawilebT.

            wig-ni,  bur-ji.

erTad iwereba

yelmoRerebiT

defisiT iwereba

mama-papani    bed-iRbliT

dasawerad

1.  Semoxaze;ras eZRvneba es leqsi?

              a. mama-papaTa cxovrebas;

b. xaris mZime jafas;     g. gogebaSvilis „deda enas“;

2. gadmoiwere:

ra uwoda poetma dedaenas?

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ra Tqva xarma?

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3. upasuxe:

ra Cafina mercxalma wignSi?

mercxalma –-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ras Seadara poetma wigni?

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4. damarcvle: gogebaSvili, Wapani, kidobani, nawyveti, burji, wigni.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6. upasuxe mokled, SeiZleba Tu ara, rom marcvali mxolod erTi xmovnisgan Sedgebodes?---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

7. SeiZleba Tu ara, rom marcvali mxolod Tanxmovnebisgan Sedgebodes?---------

8. moifiqre da dawere oTxi sityva; romlebSic ramdenime Tanxmovania Tavmoyrili  (dajgufebuli);

(nimuSi: xmovnebi, burTi, leqsi, abzaci).

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

daukvirdi sityvebis Sinaarss

xelmwife – mwife xeli

xelewifeba – Zv. qarTული – SeuZlia.

Seni azriT, romeli sityvisgan warmodgeba sityva „xelmwife?“, ase ratom ggonia?

ra gsmeniaT saxelganTqmuli mefis, aviT aRmaSenebelis Sesaxeb? Tu ici, ratom uwoda mas xalxma „aRmaSenebeli?“

wignismoyvare mefe

daviT aRmaSenebeli saqarTvelos yvelaze Zlevamosili mefe iyo. man qveyana dampyroblebisgan gaaTavisufla, ganavrco is da gaaZliera, ganumtkica ena da sarwmunoeba.

did mefes kiTxva Zalian hyvarebia. mogzaurobisas Tu laSqrobisas Turme wignebi aqlemebiT  dahqonda.

     cxenidan rom Camoxdeboda, msaxurebi maSinve miarTmevdnen wigns da isic Seusvenebliv kiTxulobda. wigns manam ar gauSvebda xelidan, vidre Tvalebi ar daeRleboda. Semdeg sxvas akiTxebda, TviTon ki usmenda.

aseTi Cveuleba hqonia; wigns rom CaamTavrebda, boloSi uTuod niSans dausvamda. vinc mefis wigns daxedavda, umalve mixvdeboda, ramdenjer waekiTxa igi daviTs. erT-erTi wigni mas erT weliwads ocdaoTxjer waukiTxavs.

erTxel mefis Tavs ucnauri Tavgadasavali gadaxdenia. Tbilisi maSin dampyrobelTa xelSi yofila.

daviTs Tavisi samasi meomari TbilisTan axlos Cauyenebia, TxuTmeti msaxurisTvis naxiris gamorekva ubrZanebia, TviTon ki martodmarto wamosula mcxeTas.

gzad mefe cxenidan Camoxda, molze moikalaTa da wignis kiTxvas Seudga. kiTxvaSi garTuls Turme yvelaferi gadaaviwyda.

daviTis msaxurebma naxiri gamorekes, magram im adgilTan axlos, sadac mefe wigns kiTxulobda, qarTvelebs mtris razmi wamoewia. gaimarTa ficxeli brZola. qarTvel meomrebs mtrebma cxenebi dauxoces.

kiTxvaSi garTul mefes xmauri Semoesma. umal gamoerkva. iazra, rac momxdariyo, wigni daxura, cxenze amxedrda da xmlebis kveTebis xmaurs mihyva. daviTi arwiviviT CaSrialda brZolaSi da mtrebi kakbebiviT mimoabnia. qarTveli meomrebi mtris cxenebze amxedrdnen da momxvdurebs mefis mxardamxar Seuties.

mematiane ambobs; am ficxel SetakebaSi mefis xmali ise daRvarWniliyo, daviTma qarqaSSi veRar Caagoo.

daviT mefe aramarto wignebs kiTxulobda, igi TviTonac qmnida SesaniSnav nawarmoebebs. man dawera poeturi krebuli„ galobani sinanulisani“.

wigni da xmali – ai, ori mniSvnelovani sagani, riTac daviTma qveyana gadaarCina da igi fexzedac wamoayena.

                                                             Tengiz wowonava

                 aforizmi

sjobs saxelisa moxveWa yovelsa mosaxveWelsa.

                           SoTa rusTaveli

upasuxe:

● vin iyo daviT aRmaSenebeli?

● ra sikeTe moutana man qveyanas?

● rodis cxovrobda daviT aRmaSenebeli?

● ra hyvarebia mefes gansakuTrebiT?

● ra Cveuleba hqonia daviTs?

● ra SeemTxva erTxel wignismoyvare mefes?

Seni azriT:

● rogori mefe yofila daviTi? daaxasiaTe igi;

● daviTma gaaZliera qveyana, ganamtkica ena, sarwmunoeba. rogor fiqrob, amaSi wvlili mefis wignismoyvareobasac miuZRvodes? mainc rogor?

amoikiTxe bolo abzaci;

● rogor SeiZleboda daviT mefes xmliTa da wigniT fexze wamoeyenebina qveyana?

 ganmarte aforizmi, ra azria masSi?

gramatika

● amoikiTxe pirveli abzacis pirveli winadadeba. ramdeni sityvisgan Sedgeba igi?

damarcvle sityva „saqarTvelo“. ramdeni xmovania? ramdenia marcvali? ramdeni Tanxmovania dajgufebuli? daasaxele;

daakvirdi:

sityva “qarTveli” daimarcvleba ase: qar-Tve-li.

SeiZleba meorenairadac: qarT-ve-li.

sityva“marcvali” daimarcvleba ase: mar-cva-li.

SeiZleba meorenairadac: marc-va-li.

● damarcvle sityvebi: mercxali, kurdReli, varskvlavi.

● moifiqre da daasaxele sityvebi, romlebic iwyeba da mTavrdeba TanxmovniT;

● iwyeba xmovniT da mTavrdeba TanxmovniT;

● iwyeba TanxmovniT da mTavrdeba xmovniT;

erTad iwereba:

wignismoyvare,  Tavgadasavli,  martodmarto.

defisiT iwereba: erT-erTi.

saSinao davaleba:

dawere – „daviT mefis Sesaxeb“

daakvirdi;

cxenidan Camoxda – maRlidan Camoxta.

              dasawerad

1. upasuxe SekiTxvebs:

vin iyo daviT aRmaSenebeli?

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ra uyvarda did mefes gansakuTrebiT?

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2. aRwere wignis kiTxvasTan dakavSirebuli mefis Cveuleba;

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3. daaxasiaTe mefe daviT, gamoiyene niSan-TvisebaTa gamomxatveli sityvebi:

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4. damarcvle sityvebi: mmarTveli, xelmwife, laSqroba.

---------------------------------------------------------------------------------------------------

5. romelia swori? Semoxaze;

a) xelmZRvaneli        b) xelZRvaneli

a) dampyrobeli         b) damyrobeli

6. ujrebi Seavse marcvlebiT;

7. marcvalTa gadanacvlebiT miiRe axali sityvა;

8. Seavse sqema;

(კოგნიტური სქემა: ვიცოდი, გავიგე, მაინტერესებს, გავიგო)

bejiTi iun su

Cinuri Tqmuleba

patara biWi iun su dedasTan erTad zRvis sanapiroze Zvel qoxSi cxovrobda. isini Zalian Raribebi iyvnen.

iun sus swavlis dros daudga. rogor unda eswavla? – arc qaRaldi hqonda, arc melani, arc funji... arada, swavla Zalian undoda. iun sum mdidar mezobels sTxova:

– Sens saxlSi vimuSaveb, oRond neba momeci, xandaxan mainc vusmino Seni Svilebis maswavlebels!

mezobelma neba darTo. maswavleblis mosvlisas biWi kuTxeSi mijdeboda da yuradRebiT usmenda gakveTilebs, zogjer bavSvebis wignebSic iWyiteboda. ase iswavla kiTxva.

wera rogor unda eswavla? iun sum aqac ipova gamosavali. is xom zRvis piras cxovrobda. icoda, zRvis talRebi qviSas wamdauwum rom asworeben. biWma grZeli joxi aiRo da qviSaze ieroglifi daxata. movarda talRa da naxati waSala. biWma isev daxata, talRam isev waSala... iun sum werac iswavla.

mdidarma mezobelma dainaxa biWis gulmodgineba da wignebis kiTxvis neba darTo. iun su mTeli dRe muSaobda mezoblis saxlSi, Rame ki mTvaris Suqze kiTxulobda.

magram ras akeTebda biWi, roca mTvare ar anaTebda? aseT dros iun su balaxebSi cicinaTelebs agrovebda, bambukis joxze amagrebda da imaT mkrTal Suqze kiTxulobda.

sibejiTem nayofi gamoiRo. iun sum didi codna SeiZina, saxelovani, Tavisi xalxis saamayo adamiani gaxda.

iun sus saxeli dResac axsovT mis samSobloSi, arc arasodes daiviwyeben.

am sityvebis gamoyenebiT Seadgine patara moTxroba:

Raribi biWi; mdidari mezobeli; usmenda; muSaobda; saxelovani.

upasuxe;

● vin aris moTxrobis mTavari personaJi? ra ganasxvavebs mas sxvebisgan?

● rogor fiqrob, moTxrobaSi aRwerili ambavi Cvens droSi moxda Tu Zvelad? sad moxda igi?

● riT iwyeba personaJis moqmedeba?

● iun sus Zalian undoda swavla, magram saSualeba ar hqonda, eswavla. rogor ganicdida amas biWi?

● ris gakeTeba gadawyvita iun sum? ra mizani daisaxa?

● ra gziT ecada biWi, sawadelisTvis mieRwia?

● ra Sedegi moitana biWis mcdelobam? misma sibejiTem?

Seni azriT:

● moTxrobidan amoikiTxe yvelaze mniSvnelovani winadadeba, ganmarte sityva „sibejiTe“;

● teqstis Sinaarsis mixedviT daasabuTe, rom sibejiTe swavlis dros  მეტად mniSvnelovania.

gramatika

miznis misaRwevad iun su gulxeldakrefili ar mjdara. igi moqmedebda. ras akeTebda biWi?

SearCie sityvebi da daasrule winadadebebi: sTxova, kiTxulobda, xatavda;

iun sum daxmareba mezobels...

biWuna ieroglifebs qviSaze...

biWi mTvaris Suqze...

 მოიფიქრე; ra kiTxva unda dausva am sityvebs?

daakvirdi;

striqonidan striqonze sityvebi gadasatanad ase dayves:

1. we-ra 2. wer-a

romelia swori varianti?

1. i-swavla 2. iswav-la

sityvis gadatanisas ar SeiZleba mxolod erTi asos arc datoveba, arc gadatana.

saSinao davaleba;

moTxroba abzacebis mixedviT daasaTaure

დასაწერად

1. upasuxe;

sad cxovrobda iun su?

-------------------------------------------------------------------------------------------------------

ra undoda biWs?

-------------------------------------------------------------------------------------------------------

2. gadmoiwere, ra sTxova biWma mdidar mezobels?

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

3. dawere mexuTe abzacis Sinaarsi, – rogor iswavla iun sum wera?

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

4. Casvi gamotovebuli sityvebi:

sibejiTem –------------ gamoiRo.  iun sum –----------- SeiZina. igi Tavisi xalxis ----- შვილი gaxda.

5. ra mogewona am TqmulebaSi? ra ar mogewona?

me momewona, რომ------------------------------------------------------------------------------------

me ar momewona, rom-------------------------------------------------------------------------------

6. Semoxaze; რომელ ვარიანტშია  sityva sworad gadatanili?

ა). sanap-iro                   ბ). სანაპი-რო             გ). სანაპირ-ო

ა). g-amosavali                ბ).გამოსავა-ლი        გ).გამოსავალ-ი

7. miuwere, tyuilia, Tu marTali:

zogi marcvali mxolod Tanxmovnebisgan Sedგება.----------------------------------------

marcvalSi aucileblad unda iyos xmovani.------------------------------------------------

8. moifiqre da dawere erTmarcvliani sityvebi:------------------------------------------

             

cnobilia Tu ara SenTvis biblioTekis mniSvneloba? sargeblob skolis biblioTekiT? gaqvT saklaso biblioTeka? ra wigni inaxeba Sens saojaxo biblioTekaSi? daasaxele ramdenime,  waikiTxe teqstis saTauri, Seni  varaudiT, ra SeiZleba xdebodes wignis saxelosnoSi?

ra xdeboda wignis saxelosnoSi

– bavSvebo, orSabaTidan skolaSi wignis kvireuli iwyeba, – Tqva erTxel maswavlebelma, – movifiqroT, Cven ra gavakeToT?

fiqri kargaxans gaugrZeldaT. bavSvebi Tvalebs Taroebze Semodebuli wignebisken aparebdnen. zogi maTgani ise daZvelebuliyo, ydaze da yuaze warwerebi Znelad ikiTxeboda. zogisTvis yda sulac moeglijaT, furclebi daefxriwaT...

– viciT, rac unda gavakeToT! _ netavi, bavSvebma ra gadawyvites?

orSabaTs isini adrianad mividnen skolaSi. magidebze daalages TeTri da feradi qaRaldebi, webo, muyao, makrateli, feradi fanqrebi, funjebi, saRebavebi... zogs klasisTvis saCuqari wamoeRo – axali, prialaydiani wigni.

wignis saxelosno muSaobas kvireulis dawyebisTanave Seudga. skolaSi yvelas ukvirda:

– Sesvenebaze oTaxidan ar gamosulan... netavi, ras akeTeben?bavSvebma saklaso oTaxis karze abra gamoakres:

– Cvens klasSi wignis saxelosno gaixsna! SesakeTebel wignebs viRebT yvela Sesvenebaze!

ramdeni SesakeTebeli wigni yofila skolaSi! xelosnebs saqmes ra gamoulevs? moaqvT da moaqvT wignebi, – zogs yda sWirdeba, zogs yuaze warwera, zogs ilustraciebi aklia, zogsac Tavfurceli. zogi ise gaqeqila, gverdebi xelaxla unda gadanomron. sarCevi unda gaukeTon, saniSni romel wigns awyens?

– SeakeTeT da TqvenTvis daitoveT! – amas bevri ambobs. amitomacaa, klasSi rom amdeni wigni dagrovda. Taroebze arc daetia. baqaris papam bavSvebs axali wignebis Taro aCuqa.

sadRa naxavdiT daglejils, gaqeqils, – prialaydiani wignebis gverdiT SekeTebulebic lamazad gamoiyurebodnen. TiTqos uxaroda, bavSvebma axali sicocxle rom aCuqes.

gaxarebuli bavSvebi Tvals ver aSorebdnen, sul maT saTaurebs kiTxulobdnen:

– naxeT, ra wigni ar gvaqvs: hans qristian andersenis „maxinji ixvis Wuki“, „xalxuri sibrZne“, „berZnul-romauli miTebi“, „sabavSvo leqsebi“, ezopes „igav-arakebi“, revaz inaniSvilis „sad cxovrobs mezRapre“, sabavSvo enciklopedia...

                                      ***

saklaso oTaxis erT-erT kuTxeSi kompiuteri ibuteboda:

– wignebs gadahyeviT da me yuradRebas ar maqcevT... winaT ar mSordebodiT... sulac ar dagelaparakebiT...

– nu gaibutebi, ra, dagvexmare. saintereso zRaprebi mogviZebne. wignebs TviTonac gamovcemT.

mec saWiro vyofilvaro, – kompiuterma yvelaze kargi programa moimarjva da uamravi saintereso zRapari ipova! klasSi saswrafod daarsda gamomcemloba. mas saxelic aseTi daarqves – „patara gamomcemloba“. bavSvebma saqme wamoiwyes – axal wignebs redaqtorebi xom sWirdeboda? ilustraciebs mxatvrebis garda vin daxatavda? zogi Tavfurcels aformebda, zogi gverdebs nomravda, zogi kinZavda, zogi ydaSi svamda...

kvira TiTqos Cveulebrivze swrafad gailia.  axla mesame klasSi didi zeimia, – dRes wignis saxelosno ixureba, samagierod saklaso biblioTeka ixsneba. biblioTekari qeTi da misi TanaSemweebi Relaven, stumrebis mosvlamde yvelafers guldagul amowmeben. priala Taroebze amayad Camwkrivebulan axali, SekeTebuli, Tu patara gamomcemlobis mier gamocemuli wignebi. yvela maTgani aRricxulia, danomrili, iqve kataolgebis koxta yuTic devs.

stumrebi nel-nela ikribebian. aseTi kargi biblioTekis naxva yvelas ukvirs. bavSvebs daxmarebas sTavazoben:

– rac gindaT dagvavaleT... oRond wignis saxelosnos nu daxuravT!

– oRond patara gamomcemloba nu Sewyvets muSaobas!

– netavi, biblioTekas bevri mkiTxveli eyoleba?

– orSabaTidan ras gaakeTebT, bavSvebo? – ikiTxa baqaris papam.

– ratom orSabaTidan? – gaicina baqarma, _ erTi suli gvaqvs, wignebis kiTxva male daviwyoT... qeTi, mkiTxvelad dResve Camwer?

– aba ra, – upasuxa qeTim, – eg raa, Cvens biblioTekas mkiTxvelebi male paraleluri klasebidanac eyoleba...

upasuxe:

● gamarTlda Seni varaudi? aRmoCnda wignis saxelosno iseTi, rogoric warmogedgina?

● vin arian mTavari personaJebi?

● sad xdeba moqmedeba? rodis xdeba?

● riT iwyeba moqmedeba?

● ris gakeTeba gadawyvites bavSvebma?

● rogor cdilobdnen bavSvebi TavianTi miznis ganxorcielebas?

● ra SedegiT dasrulda bavSvebis mcdeloba?

Seni azriT:

● iyo Tu ara bavSvebis mier SerCeuli saqme mniSvnelovani da ratom?

● Seni varaudiT, ra moxdeba moTxrobis meore nawilSi? rogor gagrZeldeba bavSvebis saqmianoba?

● gamarTlda Seni varaudi? wignis kvireulze kidev ra gakeTda klasSi?

● aRwere saklaso biblioTekis gaxsna;

● ratom gauCndaT stumrebs survili, ar daxuruliyo wignis saxelosno, patara gamomcelobas ki muSaoba gaegrZelebina?

● wigni rogoria? kompiuteri? daaxasiaTe isini erTmaneTTan SepirispirebiT;

●  Senc xom ar gagiCnda survili, klasSi TanaklaselebTan erTad moawyo wignis kvireuli, wignis saxelosno da sabavSvo gamomcemloba gaxsna?

gramatika

● daasaxele wignis nawilebi. ra kiTxva daesmis maT? sulieri sagnis saxelebia Tu usulosi?

zepirad warmoTqvi da damarcvle TiToeuli maTgani. dawere dafaze.

● daimarcvleba Tu ara gadasatanad sityvebi: yda, yua? rogor damarcvlav sityvas „furclebi?“

daakvirdi:

gadatanisas sityva unda davmarcvloT da gavyoT ise, rom arcerTi marcvali ar gaixliCos.

Tav-fur-ce-li, war-we-ra, sa-niS-ni

● ra sasven niSans vsvamT sityvis gayofisas gadatanis adgilas?

sityvis damarcvlisas da gadatanisas unda davsvaT defisi. sityva defisiT unda davyoT!

erTad iwereba: prialydiani,  Tavfurceli.

daakvirdi:

biblioTekaSi dacul yvela wigns aqvs baraTi, masze miTiTebulia wignis nomeri, avtori, saTauri, gamocemis weli.

      magaliTad:

i-14

inaniSvili revaz

sad cxovrobs mezRapre

2010 w.

dasawerad;

1. dawere sityvebi sworad, gamotovebul adgilebSi Casvi saWiro asoebi;

saxe – mZRvanelo,  bavS – ebi,   magra - .

2. daakvirdi, cal- calke daajgufe saxelmZRvaneloebi da mxatvruli literatura:

revaz inaniSvili “moTxrobebi,” giorgi leoniZe “natvris xe,” hans qristian anderseni “zRaprebi,” “qarTuli ena”- 3 klasi, givi WiWinaZe “sabavSvo leqsebi,” giorgi wereTeli “gamocanebi da enis gasatexebi,” “Tqmulebebi,” “xelovneba” 3klasi, “berZnuli miTebi,” “maTematika”- 3klasi, “rebusebi,”“buneba”- 3klasi

saxelmZRvaneloebia:---------------------------------------------------------------------------------------------

mxatvruli literaturaa:-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3. qarTvel mweralTa da poetTa qvemoT CamoTvlili gvarebi(mxolod gvarebi) daalage anbanuri rigiT (Tuki anbanis romelime asoze dawyebuli gvari ver ipove, gadadi Semdegze);

giorgi leoniZe, konstantine gamsaxurdia, muxran maWavariani, sulxan-saba orbeliani, nikoloz baraTaSvili, SoTa rusTaveli, ilia WavWavaZe, otia ioseliani, akaki wereTeli, arCil sulakauri, nodar dumbaZe, vaJa fSavela, tariel xavTasi, galaktion tabiZe, jemal qarCxaZe, givi WiWinaZe, aleqsandre yazbegi, Wabua amirejibi.

amirejibi, –-----------------------------------------------------------------------------------------------------

4.gamoicani:

xmas ar iRebs, laparakobs,

win gviyenebs cocxal-mkvdrebsa,

ar icinis da arc tiris,

Cven ki gvacin-gvatirebsa.

             

5.saSinao davaleba:

 daakvirdi wignis baraTis Sevsebis nimuSs:

  f-15

fxakaZe Tamar

moTxrobebi

gamomcemloba „diogene“

  2010 w

mocemuli nimuSis mixedviT Seavse saklaso an Sens saojaxo biblioTekaSi arsebuli  wignebis baraTebi;

S  e m o d g o m a a   C v e n s   q v e y a n a S i !

Seni azriT, ratom eZaxian saqarTvelos vazis qveyanas?

gamocana:

deda – dagrexili, Svili – daWyletili,

mama – gadareuli.

saqarTvelo oqros sawnaxelia!

iwureba uxsovari xnidan

aq yurZeni, aTasobiT welia;

aq aziis da evropis xidad,

saqarTvelo oqros sawnaxelia!

rqawiTeli,

saferavi,

TiTa,

budeSuri yviris xidan: – Wita!

ojaleSi,

kaWiWi da

Cxaveri,

izabelas mouvlia mTa-veli.

rko,

dondRlabi,

cicqa,

colikauri –

imeruli zvridan momdis xmauri.

xarisTvala,

kabistoni,

kraxuna,

xixvi,

TeTra,

Cinuri Tu frangula...

am leqsisTvis rac davwereT, kmara!

sxva asobiT sakuTari jiSi

saqarTvelos – mSvidobaSi marad!

saqarTvelos – qorwilsa da lxinSi!

                       murman lebaniZe

upasuxe:

• yuradRebiT amoikiTxe leqsis pirveli strofi, ra gaige am strofidan saqarTvelos Sesaxeb?

• ratom eZaxian Cvens qveyanas aziisa da evropis xids?

• ras niSnavs „oqros sawnaxeli“?

• daasaxele yurZnis is jiSebi, romlebic leqsSia CamoTvlili;

• daasaxele yurZnis sxva jiSebic;

 Seni azriT:

• aris Tu ara dajgufebul leqsSi yurZnis jiSebi saqarTvelos mxareebis mixedviT? romel mxareSia gavrcelebuli aq CamoTvlili yurZnis jiSebi?

• ratom aris Cveni qveynisTvis mniSvnelovani vazis kulturis gavrceleba, movla-patronoba?

• ra aris rTveli? weliwadis romel drosaa igi?

• rTvelSi monawileoba migiRia? rogor? aRwere rTveli;

gramatika

• daakvirdi leqsis saTaurs, axseni, ratom aris dasmuli saTauris bolos Zaxilis niSani?

• CamoTvale, romeli sasveni niSnebia leqsSi gamoyenebuli? romeli sasveni niSani araa leqsSi? ramdenia Zaxilis niSani?

gaixsene:

Tu sityvaTa Tanmimdevroba dasrulebul azrs gamoxatavs, maSin is...

Tu winadadebis bolos wertilia, maSin is...

Tu winadadebis bolos kiTxvis niSania, maSin is...

Tu  winadadebis bolos Zaxilis niSania, maSin is...

• aq uxsovari xnidan iwureba.  vazi aq uxsovari droidan iwureba. amaTgan romelSia azri dasrulebuli? rogori winadadebebia?

• romeli sityvaa zedmeti?

saferavi, TiTa, ojaleSi, cicqa, rqa, kraxuna, vazi, venaxi, zvari, yurZeni, mtevani, qliavi, Cxa, akido,

• sawnaxeli, qvevri, orSimo, kita, venaxi, Tasi;

• CamoTvale Semodgomis Tveebi, romel Tves uwodeben RvinobisTves?

• rogor ityodi sxvanairad. budeSuri yviris xidan : – Wita! izabelas mouvlia mTa-veli.

saSinao davaleba:

daxate leqsis mixedviT; aRwere „rTveli“.

dasawerad

1) leqsSi gamoTqmuli azrebidan mTavaria:

a) rom saqarTveloSi Semodgoma dadga;

b) rom saqarTvelo vazis qveyanaa;

g) rom Rvinos qorwilsa da lxinSi  iyeneben;

2) Camowere leqsSi dasaxelebuli yurZnis jiSebi;

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3. amoiwere erTi TxrobiTi winadadeba:

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4. amoiwere erTi Zaxilis winadadeba;

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5. daTvale leqsSi sasveni niSnebi da maTi raodenoba Sesabamis ujrebSi Cawere:

6. samegreloSi ojaleSi, kaWiWi da adesa mohyavT.

TxrobiTi winadadeba aqcie kiTxviTad, daiwye ase:

sad –-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

7. romelia zedmeti? gadaxaze:

sxlaven, furCqnian, wamlaven, axveven, aqeben, baraven;

es sityvebi (risi aRmniSvnelia?) --------------------------------- aRmniSvneli sityvebia.

8. uvlis, mouara, mouvlis.

am msjelobebidan romelia swori?

• samive sityva sxvadasxva moqmedebas aRniSnavs;

• samive sityva erT moqmedebas aRniSnavs;

• samive sityva sagans aRniSnavs;

9. dawere, romelia amaTTvis saerTo sityva: TiTa, saferavi, Cxaveri, colikauri, TeTra;

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

10. aq yurZeni iwureba.

es winadadeba ganavrce iსე, როგორც შეძლებ.

rogoria Semodgoma?

waikiTxe teqsti da Sinaarsis ukeT gasaazreblad ferad stikerebze amoiwere 6 yvelaze mniSvnelovani sityva. (TiTo stikerze – TiTo sityva);

                        Semodgomis suraTi

mobrZandeba qarvisferi, mSvidi Semodgoma! buneba kalTas uxvad ibertyavs, jer – xili ikrifeba, simindi itexeba, Semdeg mxiaruli rTveli iwyeba...

haerSi Semodgomis surneli trialebs. iwyeba foTlebis lamazi festivali – oqros foTolcvena.

gverdebgasqcelebuli CurCxelebi xarixebze cekvaven, trialeben, bzrialeben, erTmaneTs awydebian.

caze xSirad daseirnoben moRuSuli, ruxi Rrublebi. qari mTis wverze ganabula, – erTi suli aqvs, barSi Camoirbinos, freniT gaxarebul foTlebs daerios.

frinvelebi saმogzaurod emzadebian. mercxlebi adre mifrinaven, maT mihyvebian sxva gadamfreni frinvelebic. wasvlamde isini nacnob vel-mindvrebs, tyeebs, Walebs Tavs evlebian, – samSoblos datoveba Tu enanebaT:

– naxvamdis! naxvamdis! Cven isev dagibrundebiT!

nuTu ase dacarielda aremare, siCume mZimed Camowolila. dRe TandaTan mokldeba, Rame – diddeba. xeebs mxrebi mouSiSvlebiaT da ase garindulan, bunebas maradmwvane mcenareebi Tu axaliseben.

zamTars susxiani fexi ukve mTis kalTaze Camoudgams, TovliT CamouTeTrebia. dro gadis... ukve Semodgomis miwurulia!

                                                              

upasuxe:

• Seni SerCeuli sityvebi moaTavse „sityvebis kedelze“, romeli sityvebi SeirCa yvelaze xSirad? ratom?

• rogor fiqrob, rom ar yofiliyo sityva „foToli“, am teqsts ra informacia moakldeboda? sityva „frinvelebis“ ararsebobis SemTxvevaSi?

• risTvisaa saWiro is sityvebi, romlebic Sen mniSvnelovan sityvebad ar CagiTvlia?

amoikiTxe:

• moZebne da amoikiTxe abzacebi, sadac bunebis suraTebia gadmocemuli, gaamTliane isini da erTad waikiTxe:

Seni azriT:

• daakvirdi teqstis pirvel da bolo abzacs, – aris Tu ara aRwerili Semodgoma dasawyisidan dasasrulamde? ase ratom fiqrob?

• teqstis mixedviT, Seqmeni „drois jaWvi“, aRwere Tanmimdevrulad – riT iwyeba da riT sruldeba Semodgoma?

gramatika

• moZebne teqstSi sityvebi, romlebsac daesmis kiTxva ra? romelia sulieri? usulo?

• moZebne sityvebi, romlebsac daesmis kiTxva „rogori?“ ras gamoxataven isini?

• moZebne sityvebi, romelbic gamoxataven sagnis moqmedebas, ra kiTxva daesmis maT?

    xuTstriqoniani leqsi (gegma)

• erTi sityva (saTauri).

• ori sityva, – romlეbsac daesmiT kiTxva:rogori?

• sami moqmedebis aRmniSvneli sityva.

• oTxsityviani TxrobiTi winadadeba.

• erTi sityva (daskvna).

           nimuSi:

Semodgoma.

mSvidi, qarvisferi.

movida, gagviRima da gagvaxara.

bunebam uxvi kalTa daibertya.

dovlaTiani.

ecade, Senc Seqmna aseTi „xuTstriqoniani leqsi“;

erTad iwereba: gverdebgasqelebuli, foTlocvena.

defisiT iwereba: vel-mindvrebi.

rogor ityodi sxvanairad – erTmaneTs awydebian, Tavs evlebian.

SeurCie am sityvebs msgavsi sityvebi: mSvidi, uxvi, lamazi, moRuSuli, ganabuli, xalisiani, susxiani.

dasawerad;

1. Semoxaze swori pasuxi; ra aris teqstSi gadmocemuli?

a) rogor icvleba buneba Semodgomaze;

b) ra xili ikrifeba SemodgomiT;

g) rogor akeTeben CurCxelas;

 4. amoiwere sagnis aRmniSvneli sityvebi, romlebsac daesmis kiTxva ra? daajgufe sulieri da usulo sagnebis saxelebad.

sulieria –--------------------------------------------------------------------------------------------------

usuloa –-----------------------------------------------------------------------------------------------------

2. amoiwere sagnis niSan-Tvisebis aRmniSvneli sityvebi;

rogori?------------------------------------------------------------------------------------------------------

3. amoiwere sagnis moqmedebis aRmniSvneli sityvebi;

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5. miuwere sapirispiro mniSvnelobis mqone sityvebi:

mSvidi             --------------------------------------------------

uxvi               --------------------------------------------------

mxiaruli          --------------------------------------------------

xSiri              --------------------------------------------------

mZime               --------------------------------------------------

mokle              -------------------------------------------------

7. ra movlenebia damaxasiaTebeli SemodgomisTvis? Seavse sqema, – „movlenaTa jaWvi“, daakvirdi drois Tanmimdevrobas:

„მოვლენათა სქემა“

მაგ: მოვლენა#1 ჰაერში შემოდგომის სურნელი დატრიალდა... და ა.შ.

6.saSinao davaleba:

dawere: „Semodgomis peizaJi“, – gadmoiwere teqstidan Sesabamisi abzacebi;

daimaxsovre: peizaJi bunebis suraTia, bunebis aRweraa.

Semodgomis peizaJi

daswrebixar kaklis bertyvas? aRwere;

kakali

SemoaskdaT wengo kaklebs

da Tvalebi gadmokarkles.

ra maRalze vyofilvarTo,

mogvecaleT...

movfrinavTo.

Slian wengos paraSutebs

savseebi,

gana fSute?

TiTo-TiTo

da xan tyupi, –

Zirs xtebian tyapatyupiT.

daumwifda

kakals yunwi,

xanac kenti,

xanac luwi.

wydebian da

ecemian

qvebze

javSnis

lawaluwiT.

bevri vWameT,

bevri vnayeT,

bevric sxvenze SevinaxeT.

          g. wereTeli

upasuxe:

• ra SemoaskdaT kaklebs?

• leqsis mixedviT, – ras amboben kaklebi?

• rogor ecemian isini Zirs?

• sad Seinaxes kakali?

Seni azriT:

• Sen uke ici, rom bevri leqsi riTmiania.

aris Tu ara es leqsi riTmiani? rogor xdis riTma leqss? rogori mosasmenia riTmiani leqsi?

gramatika

• zog leqsSi yoveli wyvili striqonis bolo ori sityva erTmaneTs eriTmeba, am leqsSic moZebne gariTmuli sityvebi da amoikiTxe;

• ras Seadara poetma kaklebi? kaklis wengo?

leqsis werisas poeti sagans zogjer iseT rames Seadarebs, rac mas moagonebs. amas metafora anu „xatovani sityva“ hqvia.

mag: mze – caSi gaCaRebuli koconia, mTvare – yviTeli forToxali.

• ra raodenobas aRniSnavs sityva kakali? kaklebi?

• amokiTxe leqsidan mravali (bevri) sagnis aRmniSvneli sxva sityvebi;

• amoikiTxe leqsidan sagnis moqmedebis aRmniSvneli sityvebi.

saSinao davaleba:

• moifiqre „xatovani sityvebi“ anu metaforebi Semodgomaze, caze, mTaze, tyeze;

• iqneb Senc scado patara, erTstrofiani leqsis dawera. gamoiyene sityvaTa gariTmuli wyvilebi:

andaza:

rasac dasTes, imas moimkio.

axseni am andazis azri;

dasawerad;

Semoxaze swori pasuxi;

1. ra aris leqsSi aRwerili?

a) kaklis xis xmovaneba;

b) kaklis sargeblianoba;

g) kaklis bertyva;

2. wyvilebad amoiwere leqsSi gariTmuli sityvebi:

mag:kaklebs – gadmokarkles,

3. moifiqre xatovani sityvebi, – metaforebi:

mag: kaklebi – Tvalebi;

wengo           ------------------------

Semodgoma      -------------------------

ca              -------------------------

mTa             -------------------------

mze             -------------------------

4. SearCie sityvebi da daasrule (gariTme) leqsis striqonebi:

„aba, deli-delia!

es ra kargi  --------------!

ai, Cvenc venaxSi varT,

vmxiarulobT, vxalisobT,

es godori savsea

is godoric  ----------------.“

5. amoiwere leqsidan: ras amboben kaklebi?

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.  daakvirdi; erTmaneTs Seadare leqsi da moTxroba. ra msgavseba da ra gansxvavebaa maT Soris?

zogi leqsi moklea da mxolod ramdenime sityvas Seicavs.

zogi moTxrobac moklea, zogi ki grZelia da aTasobiT sityvas Seicavs.

leqsi dayofilia strofebad.      

moTxrobaSi sityvebi ar iriTmeba.

dabeWdili leqsi furcels mTlianad ar avsebs.     

Sen ras daamatebdi?

ras geubneba am moTxrobis saTauri? Seni azriT, razea es moTxroba? ratom fiqrob ase?

am sityvebis gamoyenebiT Seadgine patara ambavi da SeurCie saTauri;

sxveni, Tagvebi, kakali, Cxriala, grova.

zeimi sxvenSi

– moaqvT, biWebo, moaqvT!

ra mohqondaT, an vin iZaxda amas, ar ikiTxavT? kaklis savse tomara mohqondaT papa solominsa da bebia salomes sxvenSi asatanad. „moaqvT, moaqvTo“ – amas kidev Tagvebi iZaxdnen, romlebic im sxvenSi cxorobdnen.

– ox-oxo! ramodena tomaraa! baraqa! baraqa! RmerTo, Sen moumarTe xeli Cvens papasa da bebias?

– ha, bebo! yoCaRad, yoCaRad!

bebiam da papam tomara derefanSi dadges. kaklebma Cxriali morTes. am xmaze Tagvebs kbilebi aukawkawdaT, nerwyvi gadaylapes:

– ox-oxo! ra kakalia! ra zariviT xma aqvs! ra guli eqneba!- micucunebdnen, erTmaneTs axtebodnen, wruwunebdnen:

– Cqara! raRas ucdiT, xalxo! amoitaneT barem!

papa da bebia dasasveneblad Camosxdnen:

– wels es kakali blomad mogvivida, Zalian gavaxarebT Cvens SviliSvilebs, bevri gozinayi eqnebaT! – ambobda papa solomoni.

– CurCxelebi? CurCxelebs, aRara sTvli? anda marto CurCxelebi? raRa ar keTdeba nigvzisa!

– Cqara, xalxo! – veRar iTmendnen Tagvebi.

papa wamodga, kedelze kibe miayuda, zed abobdRa da sxvenSi aZvra. iq kavi moZebna, kalaTa Camohkida da bebos Caawoda. bebom kalaTa kaklebiT aavso. papam kavi aswia da kalaTa sxvenis SuagulSi wamoapirqvava.

aman xom mTlad gadaria Tagvebi. cacxana  Tagvi gavarda, dastaca erT kakals piri da gamoiqca. Tagvebi daedevnen. cacxana koWebs Soris mirboda da javrobda: – me ras momdevT, ee, wadiT, TviTon ecadeT!

Tagvebma isev papas dauwyes TvalTvali. papa amoitanda savse kalaTs da kakals sxvenis SuagulSi kalosaviT gaSlida. amoitanda da gaSlida. mere kaklis grovas Semouara, Semoamrgvala da Zirs Cavida.

axla yvela Tagvi erTad gamovarda samalavidan. jer TiTo-TiTo kakali moitaces, mere gons movidnen: gana sul Cveni ar ariso? gamocvivdnen da zed grovaze daiwyes kotriali. icinodnen, buqnaobdnen, erTmaneTs ebRlarZunebodnen.

ra icodnen papa solomonma da bebia salomem, rom maTi kakliT Tavdapirvelad Tagvebi xarobdnen da axla isini mTeli qveynis gasagonad locavdnen keTil moxucebs:

– gaumarjos papa solomonsa da bebia salomes! baraqa imaT saxl-karsa, romelic Cveni saxl-karic aris, baraqa! dideba Semdgomas! gaumarjos papa solomonsa da bebia salomes!

                                             revaz inaniSvili

SegiZlia es teqsti rolebad gaanawiloT da Tanaklaselebma „mkiTxvelTa TeatrSi“ speqtkali warmoadginoT.

upasuxe:

• vin arian am moTxrobis mTavari personaJebi, – bebia da papa, Tu Tagvebi?

• sad xdeba moqmedeba nawarmoebSi?

• riT iwyeba moqmedeba?

• ras grZnoben Tagvebi kaklis danaxvaze? rogor iqcevian isini?

• ris gakeTeba gadawyvites maT?

• rogor cdiloben Tagvebi kaklebis gatacebas?

• ra SedegiT dasrulda Tavgebis mcdeloba?

Seni azriT:

• igrZnoba Tu ara am moTxrobaSi Semodgoma? ase ratom fiqrob?

• amoikiTxe teqstidan abzaci, sadac naxsenebia Semodgoma; ratom daasrula mweralma moTxroba am sityvebiT?

gramatika.

• amokiTxe teqstidan sulier saganTa saxelebi;

• amoikiTxe teqstidan usulo saganTa saxelebi;

bebia, papa, Tagvi sulieri sagnebis saxelebia. maT SeuZliaT TavisiT imoZraon.

kakali, kalaTi, tomara usulo sagnebis saxelebia. maT TavisiT moZraoba ar SeuZliaT.

sagnis aRmniSvnel sityvebs arsebiT saxelebs eZaxian.

rogor ityvi sxvanairad?  kbilebi aukawkawdaT.

saSinao davaleba:

teqstidan amoiwere sulieri da usulo arsebiTi saxelebi;

daxate, an plasteliniT gamoZerwe „sxvenSi mozeime Tagvebi“

defisiT iwereba: TiTo-TiTod, saxl-kari.

dasawerad;

1.Semoxaze swori pasuxi;

 moTxrobaSi aRwerilia:

a) Tagvebis cxovreba saxlis sxvenze;

b) Tu ra inaxeba saxlis sxvenSi;

g) kaklebis danaxviT gamowveuli sixaruli Tagvebisa;

2. teqstidan amoiwere sulieri da usulo arsebiTi saxelebi:

sulieri arsebiTi saxelebia:   -----------------------------------------------------------------------------

usulo arsebiTi saxelebia:-------------------------------------------------------------------------------------

3. moZebne da gadmowere abzaci, romelSic yvela winadadeba Zaxilisaa;

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4. moTxroba dayavi monakveTebad da SeurCie saTaurebi;

------------------------------------------------      ---------------------------------------------------

5. upasuxe;

ra erqvaT saxelad?

bebias       ---------------------------

papas        ---------------------------

gulad Tagvs  ----------------------

6. bebiam da papam kakali sxvenSi Seinaxes.

es winadadeba aqcie kiTxviTad, daiwye ase:

sad –---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

7. amoiwere teqstidan erTi kiTxviTi winadadeba:

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

8. Sen rom avtori iyo, rogor gaagrZelebdi am nawarmoebs? dawere;

gaixsene, romeli frinvelebi mifrinaven gamosazamTreblad Tbil qveynebSi? romeli mifrinavs adre? bolos? weroebi rodis mifrinaven? romel suliers gauxardeboda weroebisa da yanCebis gafrena?

Semodgoma

mouwyeniaT weroebs,

gundi gafrenas apirebs,

Tvalcremliani dascqeren

lamazi tbebis napirebs.

gubeSi dganan mdumared

kanWakecili yanCebi,

mxolod bayayi yiyinebs.

– Tqven waxvalT, me aq davrCebi!

– Tqven waxvalT, me aq davrCebi!

– Tqven waxvalT, me aq davrCebi!

cira qitiaSvili

upasuxe:

• ra aris leqsSi aRwerili?

• ratom dascqeris weroebis gundi tbebis napirebs Tvalcremliani?

• ratom dganan yanCebi mdumared?

gramatika

• amoikiTxe, ras ambobs bayayi? ramdenjer imeorebs?

• rogori winadadebiT gamoxatavs bayayi Tavis grZnobas?

• Seni azriT, ratom meordeba es winadadeba samjer? waikiTxe igi sxvadasxva intonaciebiT (sixaruliT, dacinviT, gamojavrebiT...);

• amoikiTxe sulieri arsebiTi saxelebi, romlebic bevr sagans aRniSnaven;

• romeli sityva aRniSnavs erTs?

• rogori sityvaa „gundi“? ra igulisxmeba masSi: bevri Tu erTi? sxva aseTi sityvebic gaixsene;

• amoikiTxe sityvebi, romlebsac daesmiT kiTxva: ras Svreba? ras Svrebian? ras gamoxataven isini?

saSinao davaleba:

daxate leqsis mixedviT

erTad iwereba: Tvalrcemliani, kanWakecili.

daakvirdi; Cven vambobT: weroebi gafrenas apireben.

magram aseve vambobT: gundi gafrenas apirebs.

           maTTvis, visac unda leqsis SeTxzva scados:

axla xom Semodgomaa! daakvirdi bunebas erTi kviris ganmavlobaSi, – orSabaTidan dawyebuli da kviriT damTavrebuli. yovel dRes miuZRveni gariTmuli ori striqoni. weliwadis am mSvenier drosac kargad daimaxsovreb da leqsis weraSic ivarjiSeb.

                       Semodgomis erTi kvira

v     orSabaTs gamoCnda Rrubeli caze da nislic Camowva uecrad mTaze.

v     samSabaTs...

      daimaxsovre, yovel striqonSi marcvlebis raodenoba Tanabari unda iyos.

                    gisurveb warmatebas!

dasawerad;

1. upasuxe;

ratom mouwyeniaT weroebs?

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

rogor dganan gubeSi yanCebi?

2. gadmowere: ras yiyinebs bayayi?

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3. uxaria Tu ara bayays weroebisa da yanCebis Tbil qveyanaSi gafrena? ratom?

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4. ras asaxavs es leqsi?----------------------------------------------------------------------------------------

5. amoiwere bevri sagnis aRmniSvneli arsebiTi saxelebi;----------------------------------------------- 6. sityva „gundis“ gamoyenebiT Seadgine TxrobiTi winadadeba;

7. moZebne da amoiwere sityvebi, romlebsac daesmis kiTxva „rogori?“

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

8. wyvilebad gadmoiwere gariTmuli sityvebi;--------------------------------------------------

9. mogwons es leqsi?  mogewona misi agebuleba? riTmebi?  musikaluroba? iyo Tu ara mosasmenad sasiamovno? mokled dawere amaze;

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

10. dawere, vin ariს  leqsis avtori?

zogjer mwerlebi personaJebs iseT saxelebs arqmeven, romlebic maT Tvisebebze an sulac vinaobaze miuTiTeben. vin an ra SeiZleba iyos „nuko“? ra „imaleba“ am saxelSi?

                              nuko

  nuko irmis nukria. man arcki icis, rom nuko hqvia. weRanxevSi qvebze iwva da tkvilisgan bRaoda. sabralos fexi daucda, aq Camogorda da... uceb marto darCa!

moxucma tyismcvelma bRavilze miagno, fexmotexili nukri xevidan amoiyvana, mkerdze miikra da Sinisken gaswia. saxlSi SviliSvilebi hyoloda – cqviti, mxiaruli bavSvebi. dainaxes SeSinebuli nukri da... swored maSin daervqa pataras nuko. am ezoSi TeTrSubla wiTuri xboc dakuntruSebda, Wyitina goWebic darbodnen, Rabua wiwilebi dafusfusebdnen, magram mxolod nuko iyo ezos TvalisCini da bavSvebis rCeuli.

Cveni nuko TandaTan patara mxiaruli iremi gaxda, fexic gaumTelda, siyvarulic Seifera, mere ki... bavSvebi didxans ver xvdebodnen, imaT nukos mere ra daemarTa...

 bavSvebma SeniSnes, rom maTi sayvareli nukri xSirad RobesTan midioda, iq jiutad dadgeboda da mesrebSua darCenili RriWoebidan tyes sevdianad gascqeroda. xSirad saxlis kibis baqanzec adioda, patara, koxta Tavs moajirs Camoyrdnobda da tyes miaSterdeboda.

– Cveni nuko bolo xanebSi sul Seicvala, aRar gveTamaSeba, – oxravdnen bavSvebi.

amasobaSi tye TandaTan icvleboda, wiTel-yviTeli ferebiT ikazmeboda. mTebic ki sxvanairebi gaxdnen, – kalTebi CamouyviTldaT. Semodgoma ZalaSi Sedioda. xidan wabli pantapuntiT cvioda, Txili rakarukiT Camodioda. totebze rom ar eteoda, panta msxali da maJalo vaSli Zirs tyapatyupiT cvioda. miwaze daxvavebul xils daTvi etaneboda, taxi Tqvlefda. Tadarigiani ciyvebi mTeli dRe ar isvenebdnen, – Txil-kakals agrovebdnen, zRarbebic saqmianad dasunsulebdnen...

erTxel tyismcvelis ezos Semodgomis qari estumra. moirbina da tyis saamuri surneli daakmia. nuko mTeli taniT acaxcaxda. haeri xarbad daynosa, mere Robisken gaiqca da mesrebs patara Tavi magrad ajaxa. undoda, gaerRvia es sazRvari, gareT gasuliyo...

mere tyes miaCerda da  bRavili moTro... didxans bRaoda. nuTu, tye uxmobda Tavis patara irems, romelsac saxelad nuko daarqves!

babuam SviliSvilebs Sexeda.

– ukve droa, babu! – SviliSvilebi Txovnas  miuxvdnen.

tyismcvelma gaiRima da WiSkari farTod gamoaRo. nukom sazRvars gaubedavad gadaabija. haerSi Semodgomis oqro ireoda, – qari foTlebs afrialebda, cekvavda, zuzunebda... iqneb es Tavisuflebis simRera iyo!

bavSvebma nuko tyemde miaciles. nukom maT moxeda, daibRavla, mere kamara hkra da... oqroTi gadavsebul tyeSi miimala!

bavSvebma Tan siyvaruliT savse SeZaxilebi gaatanes:

– mSvidobiT, nuko, mSvidobiT!

– Tavisuflebas gailocavT! Semodgoma mSvidobisa, nukoo!

upasuxe;

• ra yofila nuko? aris Tu ara igi mTavari personaJi?

• gadaikiTxe moTxrobis Sesavali, – ra SeemTxva nukos? riT iwyeba es ambavi? daasaTaure teqstis es nawili;

• amoikiTxe rogor moiqca moxuci tyismcveli? vin daarqva nukrs nuko? es abzaci moTxrobis dasawyisia Tu Sua nawili? daasaTaure es adgilebic;

• moqmedeba TandaTan viTardeba, personaJic TandaTan icvleba, – rogor icvleba nuko? rogor icvleba tye? – Sesabamisi abzacebi moZebne moTxrobis Sua nawilSi,   isinic daasaTaure;

• moqmedeba TandaTan dasasrulisken midis, – rogor damTavrda nukos ambavi? ra moipova patara iremma? daasaTaure moTxrobis bolo abzacebi;

Seni azriT;

• ra problemaa wamoWrili am nawarmoebSi?

• gadaiWra Tu ara es problema? ra gziT?

• mogewona moTxrobis amgvari dasasruli? ratom?

•gamoxatavs Tu ara qariani amindi perosnaJis ganwyobilebas? rogor?

SekiTxvebis mixedviT moTxrobis mniSvnelovani nawilebis dasaTaureba Sinaarsis gadmocemaSic dagexmareba:

daakvirdi nimuSs:

             nuko

      •  SemTxveva tyeSi

      • keTili tyismcvelis saqcieli

      • bavSvebma nukrs nuko daarqve

        • nukom moiwyina

        • tye gadasxvaferda

        • qariani dRe

        • nuko Tavisuflebas iTxovs

        • nukri tyeSi daabrunes

SegiZlia, gaavlo „drois xazi“ da Camowero moTxrobis yvela ZiriTadi momenti. es moTxrobis dasawyisis, misi Sua nawilis da dasasrulis ukeT garCevaSic

                                                  nimuSi:

                                          nukri gansacdelSia

                                         tyismcvelma nukri saxlSi waiyvana

                                         nuko daarqves

                                         nuko da bavSvebi

                                         nukom moiwyina

                                         buneba gadasxvaferda

                                         Tavisuflebas iTxovs

                                         nukri tyeSi daabrunes

 გამოიყენე აბზაცების სათაურები და gadmoeci moTxrobis vrceli Sinaarsi;

erTad iwereba: tyismcveli, rakarukiT, tyapatyupiT, SviliSvili.

defisiT iwereba:wiTel-yviTeli, Txil-kakali,

daakvirdi, rogor iwereba: iremi tyes gahyurebda.  iremma bRavili moTro.  nukო irmis nukria.

დასაწერად;

1.ras hqvia saxelad „nuko“?

2.sad xdeba moTxrobaSi aRwerili ambavi?

----------------------------------------------------------------------------------------------------

3. rodis xdeba moTxrobaSi aRwerili ambavi?

    -----------------------------------------------------------------------------------------------------

4. moZebne saWiro abzaci da gadmoiwere, – rogor Seicvala tye Semodgomaze?

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

5. dawere sworad;

irem--   kamara   hkra.

6. gaaswore Secdoma;

iremis cqeriT tkbeboda.  ----------------------------------------------------------------------

7. dawere ori mniSvნelovani ram, rac am moTxrobam gaswavla:

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

8. saxelmZRvaneloSi moTavsebuli SekiTxvebisa da dasaTaurebis nimuSebis mixedviT Seadgine moTxrobis mokle Sinaarsi;

modi, SevajamoT!

      

წაიკითხე: Semodgomis suraTi

ra gulsaklavi simRera aqvT

gadamfren Citebs dardianebs,

tyeSi Semodgoma Semosula,

garemos sevdiT axmianebs,

tirific, kldeze dakiduli,

cremlian TavSals afrialebs.

                          cira qitiaSvili

upasuxe;

• rogori ganwყobileba igrZnoba am leqsSi?

• romeli sityvebia gariTmuli?

• ras Seadara avtorma tirifi?

• ra „xatovani sityvebia“ gamoyenebuli?

daasaxelე;

·         sulieri arsebiTi saxelebi;

      • usulo arsebiTi saxelebi

• rogor unda gamoicno winadadebaSi arsebiTi saxelebi? ra kiTxvebi daesmis?

• ramden sagans aRniSnavs wero? weroebi?

 • ramden sagans aRniSnavs gundi? cxvari? fara? xalxi?

• ra metafora anu „xatovani sityva„ gamoiyena Tavsi leqsSi poetma murman lebaniZem, ras Seadara saqarTvelo? ratom?

• am leqsSi sxva Sedarebac gaixsene, – saqarTvelo aris evropisa da aziis---------. ratom?

• moTxrobas aqvs dasawyisi,-------------------------------------------------------------------------.

• ra SeiZleba imalebodes personaJis saxelSi? naswavli teqstebidan moiyvane magaliTi;

• SeiZleba Tu ara, rom nawarmoebSi aRwerili amindi perსonaJis ganwyobasac gamoxatavdes? moiyvane magaliTi;

• vin aris avtori moTxrobisa „zeimi sxvenSi?“

• rogori Tagvia cacxana?

• rogori ganwyobileba igrZeni რევაზ ინანიშვილის moTxrobaSi?

• daasaxele nawarmoebi, romეlSic bunebis suraTi, anu peizaJi vrcladaa gadmocemuli;

upasuxe SekiTxvas;

ratom uyvars Semodgoma yvelas, – did Tu pataras?

gamoTqvi yvela azri, rac ki SemodgomasTan dakavSirebiT gagiCnda;

ამადეუსი

დიდი ავსტრიელი კომპოზიტორი ვოლფგანგ ამადეუს მოცარტი  -    საუკუნეში ცხოვრობდა. სულ რაღაც სამი წლისა იყო, როცა ბიჭუნას მშობლები მიხვდნენ, რომ პატარა ამადეუსი მუსიკის განსაკუთრებული ნიჭით იყო დაჯილდოებული. ბიჭუნას საუცხოო სმენა ჰქონდა, ადვილად შეეძლო დაემახსოვრებინა ყოველგვარი მელოდია, რიტმი. ერთხელ ყურმოკრულ სიმღერას იგი უშეცდომოდ იმეორებდა.

ამადეუსის მამა თვითონაც ნიჭიერი მევიოლინე და კომპოზიტორი იყო, მაგრამ შვილის ნიჭიერებამ ისე მოხიბლა, გადაწყვიტა ამადეუსის გამო საკუთარი კარიერა დაეთმო. მამას სურდა, შვილი დიდ მუსიკოსად აღეზარდა, ამიტომ შვილს საათობით ამეცადინებდა, უმნიშვნელი შეცდომის შემთხვევაშიც კი ვარჯიშს თავიდან აწყებინებდა.

ეს ის დრო იყო, როცა არც რადიო არსებობდა, არც კინო და არც ტელევიზია. მდიდარი ავსტრიელები მანქანების ნაცვლად ცხენშებმული ეტლებით მგზავრობდნენ და თავს დაკულულებულ-შეპუდრული პარიკებით იწონებდნენ,-ქალებიც და კაცებიც. იმ დროში მუსიკა დროის გატარების ერთ-ერთი საკეთესო საშუალება ყოფილა,- როგორც მდიდრებისთვის, ასევე ღარიბებისთვის.

მოცარტის მამის მიზანი იყო, სრულად გამოევლინა და გამოეყენებინა შვილის იშვიათი ნიჭი. როცა ამადეუსი ექვსი წლისა გახდა, მან იმპერატორის სასახლეში დაუკრა, დიდი მოწონება დაიმსახურა და სახელი გაითქვა.

მაშინ მამამ გადაწყვიტა, თვისი პატარა გენიოსი მთელი მსოფლიოსთვის გაეცნო. ამადეუსი ჯერ შვიდისაც არ იყო, მაგრამ მისი მოგზაურობა ძალიან ჰგავდა ცნობილი მუსიკოსების ტურნეებს. ვენა, პარიზი, ლონდონი, რომი... ბიჭუნას მიერ ჩატარებული საუცხოო კონცერტები ყველას ხიბლავდა. ამადეუსმა მოიარა ევროპის დიდი ქალაქები. აბა, ვის არ მოწონებოდა ასეთი ნიჭიერი და და მხიარული ბავშვი! ხალხი მოხიბლული იყო პატარას ოსტატობით. ყველა ტაშით ეგებებოდა, ეფერებოდა. პატარა კომპოზიტორი კონცერტზე ხშირად საკუთარ კომპოზიციებსაც ასრულებდა. საკუთარ მუსიკას იგი ხუთი წლის ასაკიდან თხზავდა.

როცა ამადეუსი წამოიზარდა, ოპერის ხელოვნების ღრმად შესწავლა გადაწყვიტა და  თოთხმეტი წლისა იტალიის საუკეთესო მუსიკალურ სასწავლებელში ჩაირიცხა.

გენიალური მუსიკოსი ოცდათხუთმეტი წლის ასაკში გარდაიცვალა. მიუხედავად ამისა, მან უზარმაზარი შემოქმედება დატოვა,-ოცი ოპერა, ორმოცდაათი სიმფონია, ორმოცდათხუთმეტი კონცერტი, ასეულობით მუსიკალური  კომპოზიცია...

მოცარტის ყველაზე ცნობილი ოპერებია: „ფიგაროს ქორწინება,“ „დო ჟუანი,“ „ჯადოსნური ფლეიტა“...

მოცარტის დროიდან უკვე ორასორმოცდაათი წელი გავიდა. დიდი კომპოზიტორის მუსიკა კი მაინც ისე ხიბლავს ყველას, როგორც მაშინ. ალბათ იმიტომ, რომ მოცარტის მუსიკა ასეთი ლამაზი და გულწრფელია. დიდი მუსიკოსი ხშირად აღნიშნავდა, მუსიკის სული გრძნობებიდან იბადებაო.

ამიტომაც არის ამადეუსის მუსიკა ასეთი სულიერი!

ბეჯითი იუნ სუ

                                        ჩინური ხალხური თქმულება

ოდესღაც ჩინეთში ფუჯოუს ახლოს ცხოვრობდა ერთი პატარა ბიჭი იუნ სუ. ბიჭს მამა ადრე გარდაეცვალა და დარჩა დედის ანაბარა. დედა-შვილი ისე ღარიბულად ცხოვრობდა, ხშირად ბრინჯის ერთი მარცვალიც კი არ მოეძევებოდათ.

იუნ სუს სწავლის დრო დაუდგა, მას კი არც კალამი მოეძებნებოდა, არც ქაღალდი და არც ფუნჯი. მიუხედავად ამისა, ბიჭუნამ მტკიცედ გადაწყვიტა, რადაც არ უნდა დამიჯდეს, ვისწავლიო. ერთ დილას მდიდარ მეზობელს კარზე მიუკაკუნა და უთხრა:

-როგორც გავიგე, შინამოსამსახურეს ეძებ. ჰოდა, მიმსახურე. მართალია, პატარა ვარ, მაგრამ დიდივით ვიმუშავებ. გასამრჯელოს არ გთხოვ, მხოლოდ ნება მომეცი, ხანდახან მაინც ვუსმინო, რას სწავლობენ შენი შვილები. ჩემი გასამრჯელო ეს იქნება.

მდიდარ კაცს გაუხარდა, რა კარგია, უფასო მსახური ვიშოვეო. ბიჭს მაშინვე დაეთანხმა.

იუნ სუ დილიდან საღამომდე მუყაითად მუშაობდა, ხოლო როცა დრო ჰქონდა, უსმენდა, როგორ სწავლობდნენ მდდრის შვილები. მასწავლებლის მოსვლისას კუთხეში მიიყუჟებოდა და გაკვეთილს ყურადღებით უსმენდა. ზოგჯერ ბავშვების წიგნებშიც იჭყიტებოდა.

ერთი წლის შემდეგ იუნ სუს  უკვე შეეძლი ნაწერი სიტყვების გარჩევა,  კითხვა უკვე იცოდა. წერა რომ არ შეეძლო?  რომც შეძლებოდა, რაზე უნდა დაეწერა? მას ხომ ქაღალდი არ ჰქონდა.

ბიჭმა ამჯერადაც იპოვა გამოსავალი, ის  და დედამისი ხომ ზღვის პირას ცხოვრობდნენ?! ხედავდა, ზღვის ტალღები ქვიშას წამდაუწუმ როგორ  ასწორებდნენ. ბიჭმა გრძელი ჯოხი აიღო და სწრაფად დახატა ქვიშაზე იეროგლიფი,-ნახატი, რომელიც ბგერას, მარცვალს ან სიტყვას გამოსახავს. ტალღა უცებ მოვარდა და ქვიშაზე  ამ ნახატის კვალიც არ დატოვა. ბიჭმა ისევ დახატა, ტალღამ ისევ წაშალა, მერე ისევ  და ისევ. იუნ სუ ბედნიერი იყო!  მას შეეძლო დაუსრულებლად ეხატა თავისი იეროგლიფები, ამისთვის არ ქაღალდი სჭირდებოდა, არ ფუნჯი.

ასე ისწავლა ბიჭმა წერა-კითხვა. ახლა წიგნები უნადა ეშოვა, ეკითხა და ცოდნა დაეგროვებინა. სად ეშოვა?  იუნ სიუ ისევ ეახლა მდიდარ მეზობელს და სთხოვა:

-თუ წიგნების კითხვის ნებას მომცემ, ერთ წელიწადს ისევ უფასოდ გემსახურებიო.

მდიდარს დაენანა ასეთი გამრჯე მსახურის დაკარგვა და იუნ სუს წიგნების კითხვის ნება დართო. ბიჭუნა სიხარულით ცას ეწია. მეტი რა უნდოდა!

მაგრამ მდიდრის სახლში იუნ სუ დილიდან დაღამებამდე მუხლჩაუხრელად მუშაობდა. კითხვისთვის დრო მხოლოსდ ღამე რჩებოდა. რა ექნა?  დედა  და შვილი ხომ ისეთი ღარიბები იყვნენ. ლამპისთვის ზეთსაც ვეღარ ყიდულობდნენ. ბიჭმა არც  ამჯერად გაიტეხა გული. როცა მთვარე ანათებდა, იუნ სუ მთვარის შუქზე წერდა და კითხულობდა. უმთვარო ღამეს ბალახებში ციცინათელებს აგროვებდა, ბამბუკის ჯოხზე ამაგრებდა და იმათ მკრთალ შუქზე მეცადინეობდა...

იუნ სუს სიბეჯითემ ნაყოფი გამოიღო. მან დიდი ცოდნა შეიძინა, სახელოვანი ადამიანი გახდა, სიცოცხლის ბოლომდე ემსახურა თავის ხალხსა და ქვეყანას.  მის სიყვარულს ხალხმაც სიყვარულით უპასუხა. იუნ სუს სახელი დღესაც ახსოვთ ჩინეთში და არც არასოდეს დაივიწყებენ.
ჩინური თქმულების მიხედვით

ენძელა

გოდერძი ჩოხელი

გაღვიძებულმა მიწამ სიცოცხლე იგრძნო და  ჩაატარა ყინვისაგან მიძინებული თოვლის ნაკადულები.    თანდათან გადაიღეღა ჩამოხეული თოვლის საკინძე, გალხვა, ორთქლი ამოუშვა. მიძინებულ ენძელას ხმაურზე გამოეღვიძა. ნამძინარევს ჯერ გაუკვირდა, რა სიბნელეაო, თვალები მოიფშვნიტა და, სინათლე რომ ვერ იგრძნო, სწრაფად ამოყო ახალმოქარგულ მოლზე თავი, მზის დანახვაზე დაიმორცხვა, მერე ხარბად რომ ჩაკოცნეს მზის სხივებმა, თანდათან გული მოეცა, გაიღიმა,  ტანი აიყარა, მხრები შეარხია და მეზობელ ბალახებს გადაუჩურჩულა: - მომილოცია, მეზობლებო, გაზაფხულის მოსვლა!

- ბედნიერ  გაზაფხულს გისურვებთ! - გადმოუჩურჩულეს ბალახებმა და გაინაბნენ, ისე გაეკრნენ მიწას, რომ ენძელამ გაკვირვებულმა მიმოიხედა.

- რა ყელი მოგიღერებია, თავს ნუ იწონებ, თორემ დიდხანს არ შეგარჩენენ მაგ სილამაზეს, ხომ ხედავ, ჩვენი მტრები   მოდიან. ეგენი თუ დაეჩვივნენ, მორჩა, მერე ვერ დავესწრებით შემოდგომაზე ფერისცვალებას - ეჩურჩულებოდა მწვანე ბალახი ენძელას,

ენძელას გაუკვირდა, რა მტერი, რომელი მტერიო. ცხვრები მიდიოდნენ  და თოვლში ბალახს წიწკნიდნენ.

ერთი კი გაიკვირვა ენძელამ, რა უნდათ ამ ცხვრებს, რას ერჩიან ამ საწყალ ბალახსო, მაგრამ გაკვირვება აღარ დასცალდა, პატარა ბატკანმა ისე დააბიჯა  ფოთლებზე  ჩლიქი, რომ საბრალო ენძელას ასე ეგონა, ერთიანად დამემტვრაო ყველა სახსარი. კივილი უნდოდა, მაგრამ  შეეშინდა,   გაისუსა.  ხედავდა, როგორ გლეჯდნენ ცხვრები კბილებით მის მეზობლებს, ესმოდა მათი კვნესა: დაინახა, როგორი გამეტებით მოწყვიტეს თეთრმა კბილებმა ის მწვანე ბალახი, წეღან ენძელას რომ უთხრა - ყელს ნუ იღერებ, თორემ დიდხანს არ შეგარჩენენ მაგ სილამაზესო, მერე მასაც გადაავლო პატარა კრავმა თეთრი კბილები.   დაენანა საბრალო ენძელას, მზე რომ ვეღარ დაინახა, იფიქრა, სამუდამოდ ვცილდებიო მის სითბოს, მაგრამ ბატკანი მხოლოდ გაეთამაშა, არც კი მოსვლია მისი შეჭმა აზრად და ენძელამ ისევ გაუცინა მზეს.  ცხვრებმა  გადაიარეს.

გადარჩენილმა ბალახებმა თავები წამოსწიეს. ენძელა იდგა და  ნანახზე  ფიქრობდა. უკვირდა ცხვრების საქციელი, მერე თავის დედას, მიწას ჩაეკითხა, -რატო მოგვეპყრნენო ასე შეუბრალებლად!

- ბუნებამ ეგენი სხვის საჭმელად დაბადა, მე კი იმავე ბუნებისაგან ნაბრძანები მაქვს, თქვენ მაგათ საჭმელად დაგბადოთ და დაგზარდოთ, - ეუბნებოდა მშობელი მიწა ენძელას და უკვირდა ყვავილს, - აბა,  სად ჰქონდა ენძელას იმდენი აზროვნების უნარი, რომ გაეგო, როგორ კვებავდა თავისივე მომავალს თავისი სხეულით. ყველაფერს დაწვრილებით ხომ არ მოუყვებოდა მშობელი მიწა, ესეო და ესეო - მე შენ გზრდი, შენ ცხვრები გჭამენ, ცხვრებს ადამიანები ჭამენ, ადამიანებს მე ვჭამ და ყოველ გაზაფხულზე იმითი ვზრდი შენს შთამომავალ ენძელასო, ასე რომ ეთქვა, მაინც ვერაფერს გაიგებდა ენძელა.

უცებ ისევ გაინაბნენ მისი მეზობლები და ენძელას ყური აღარ უთხოვებია მათი რატრატისთვის - დაწექი, დაწექიო.

ხედავდა, როგორ იწმენდდა ვიღაც კაცი ბალახებზე ტალახიან ფეხებს, ხედავდა და იმის შიშით, ბუნებას კიდევ არაფერი ვაწყენინოო, მაინც ყელს იღერებდა.

კაცმა ტალახიანი ფეხები დაიწმინდა და წავიდა.

დაჰყურებდა ენძელა თავის ტალახიან კაბას და თავისთვის, გულში ბრაზობდა,- მოვა კაცი, ტალახიან ფეხებს ჩვენზე დაიწმენდს და ვითომც არაფერი, ისე წავაო.  შერცხვა თავისი ტალახიანი კაბის, სირც ხვილით მზეს თვალი ვეღარ გაუსწორა, თავი ჩაღუნა.

 ბუნებას შეეცოდა საწყალი ენძელა, ქარი ააქროლა, მზეს ღრუბლები ჩამოაფარა, მოიღუშა და იმდენი იტირა, სანამ ტალახიანი კაბა არ გაურეცხა.

მზე ჩასვლას აპირებდა.  ენძელა კი იდგა  და თავისთვის ფიქრობდა:

- რა კარგი იქნებოდა, რომ ყვავილებად მოვსულიყავით ყველა: ცხვრებიც, ადამიანებიც, მაშინ ხომ აღარავინ მოგვგლეჯდა, ტალახიან ფეხებს არც არავინ გაიწმენდდა ჩვენზე. ვიქნებოდით გაშლილ მდელოზე მოსულნი, ნიავის ქროლაზე ვიბიბინებდით და ვიჩურჩულებდით.

მერე ჩამოწოლილი ღამის შეეშინდა და თვალები დახუჭა.

სპილო

ზრდასრული სპილო დაახლოებით 5 მეტრამდე იზრდება და 4-5 ტონას იწონის. სპილოს ლათინური სახელი-Elephant უზარმაზარ თაღს ნიშნავს.

სპილოები აფრიკასა და აზიაში ბინადრობენ. ამის მიხედვით გამოყოფენ სახეობებს: აფრიკულ და აზიურ სპილოებს.

სპილოს კანი, ჩვეულებრივ, ნაცრისფერია, იშვიათად იბადება თეთრი, ალბინოსი სპილოც, რომელსაც ადამიანები ღვთიურ ცხოველად მიიჩნევდნენ. სპილოს დიდი, პარტყუნა ყურები აქვს, როგორც მარაო. სპილოები მათი საშუალებით გრილდებიან. აქვს უცნაური ცხვირი, კბილები და ყურები,-ცხვირი პირს უერთდება და ქმნის ორმეტრიან მგრძნობიარე, რბილ ხორთუმს. ხორთუმის საშუალებით სპილო სუნთქავს, სვამს წყალს, იკვებება, ძოვს ბალახს, კრეფს ფოთლებს, ნაყოფს, იღებს წყლისა და მტვრის აბაზანებს. აქვს 2 დიდი ეშვი. ეშვებით სპილო თხრის მიწას, ეძებს წყალს,აგორებს მორებს, ებრძვის მტერს. მდედრ აზიურ სპილოებს ეშვები არა აქვთ, ზოგჯერ-არც მამრებს. ამიტომაც უფრო ფასობს აფრიკული სპილო. დიდი, ლამაზი და საშიში ეშვები ბევრი სპილოს განადგურების მიზეზი გახდა. მისგან ადამიანები ძალიან ლამაზ სამკაულებს და სხვა ნივთებს ამზადებენ.

სპილოები ჯოგებად ცხოვრობენ,-ძირითადად მდედრები. 11-12 წლის მამრი ოჯახს ტოვებს და დამოუკიდებლად იწყებს ცხოვრებას. თითოეულ ჯოგს გამოცდილი და ასაკოვანი დედა სპილო ხელმძღვანელობს.  სპილო წყლიდან შორს არ მიდის, დღეში ერთჯერ ხორთუმით 80-200 ლიტრ წყალს ისრუტავს. წყალი მას ბანაობისთვისაც სჭირდება. დღე-ღამეში 2-3 საათი სძინავს, დანარჩენ დროს ჭამს. ეს უზარმაზარი ცხოველი დღეში 150 კგ. მცენარეს მიირთმევს.

სპილო ძალიან მზრუნველი და მოსიყვარულე ცხოველია, ახალდაბადებულ სპლიყვს მარტო არასოდეს ტოვებს, ხორთუმით ეფერება, ასევე მზრუნველობით ეპყრობიან ოჯახში  დანარჩენებიც, მითუმეტეს, რომ სპლიყვი ბრმა იბადება. თუ ჯოგში რომელიმე სპილო ავად გახდა, მასზე ყველა ზრუნავს, უზიდავენ წყალსა და საკვებს, ოჯახის წევრის სიკვდილს საოცრად განიცდიან, ამ დროს ჩუმად, უძრავად დგანან გარდაცვლილთან, ზოგჯერ კიდევაც იჩოქებენ,  მიწასაც აყრიან და რამდენიმე დღეს  საფლავს დარაჯობენ.

სპილოები ერთმანეთს ინფორმაციას ფეხების ბაკუნითა და ფეხების ბაკუნით აწვდიან. ამ ბგერების გაგონება ადამიანს არ შეუძლია, სპილოებს კი, განსაკუთრებული სიხშირის წყალობით კილომეტრებს იქითაც ესმის.

სპილო ძალიან  ჭკვიანი ცხოველია. მას საოცარი მეხსიერება აქვს. შეუძლია ტირილი, თამაში, ხარხარი და ...ხატვაც კი. სპილო ადვილად იწვრთნება.ადამიანმა უძველესი დროიდანვე შენიშნა ამ უზარმაზარი ცხოველის ნიჭიერება, მოიშინაურა იგი და იყენებს სხვადასხვა საქმისათვის: ტვირთის გადასაზიდად, ტრანსპორტად, ტყიდან მორების საზიდად...პირველად მოაშინაურეს აზიასა და აფრიკაში და  წარმატებით იყენებდნენ ბრძოლებში.

ინგლისის ზოოპარკში ფეხბურთელი სპილოც  ჰყავთ, არსებობენ მხატვარი, მოცურავე სპილოებიც. ინდოეთში, ქალაქ ჯაიპურში ტარდება „ ყველაზე ლამაზი სპილოების კონკურსი“,  პატრონი გულმოდგინედ მოხატავს ხოლმე თავის სპილოს.  სპილოები თბილისის ზოოპარკშიც ჰყავთ.

 ეზოპეს იგავ-არაკები

კაცი და ტყე

ერთხელ ერთმა კაცმა ტყეში თამამად შეაბიჯა, ხელში უტარო ცული ეჭირა. მის დანახვაზე ხეები შეშფოთდნენ, რადგან ყველაზე მეტად ცულიანი  ხალხისა ეშინოდათ. ეს კაცი კი თითქოს უვნებელი ჩანდა, თითქოს ცუდს არაფერს უპირებდა ტყეს, მხოლოდ მდელოზე გავიდა, ხეებს ახედა და ერთადერთი მომცრო ტოტი ითხოვა, სამუშაოსთვის მჭირდებაო.

ხეებმა შიში დაივიწყეს, სიკეთე გამოიჩინეს და კაცს მოკლე, სქელი ტოტი აჩუქეს. კაცმა ტოტი ტარივით გამოთალა, ცულს გაუკეთა და ასე შექმნა საშიში იარაღი. მერე ხეებს დაერია და ერთიმეორეზე მიყოლებით დაუწყო ჭრა. მაშინღა მიხვდნენ ხეები, რა სისულელე ჩაიდინეს, მტერს რომ თვითონვე მიაწოდეს იარაღი.

დაფიქრდი, ვიდრე მტერს ისეთ იარაღს მისცემ, შენს წინააღმდეგ რომ გამოიყენებს.

მგზავრები და ჭადარი

ზაფხულის ცხელი დღე იყო. მზით გავარვარებულ მტვრიან შარაგზას ორი მგზავრი მიუყვებოდა. გზის პირას დატოტვილი ჭადარი დაინახეს, გაიხარეს და დასასვენებლად მის ჩრდილს მიაშურეს. ჩამოსხდნენ, სული მოითქვეს, შემდეგ კი საგზალი ამოიღეს.

მას შემდეგ, როცა კარგად დანაყრდნენ, ხის ტოტებს ახედეს და ერთმა მგზავრმა მეორეს უთხრა:

-მაინც რა უსარგებლო ხეა ეს ჭადარი. ნაყოფს არ ისხამს და დამიანს ვერაფერში გამოადგებაო.

უეცრად ჭადარი ამეტყველდა და აღშფოთებული ჩაერია მათ ლაპარაკში:

-შე უმადურო! მზის მწველი სხივებისგან ჩემი ფოთლების სასიამოვნო ჩრდილს შეეფარე, ჩემს რტოებქვეშ მოითქვი სული და კიდევ მე ვარ უსარგებლო?

სიკეთეს უმადურობით ნუ უპასუხებ

ოქროს კვერცხების მდებელი ბატი

იყო და არა იყო რა. იყო ერთი გლეხი, რომელსაც ერთი ჯიშიანი ბატი ჰყავდა. ეს ბატინ ყოველდღიურად თითო დიდ და ძალიან გემრიელ კვერცხს დებდა. ერთ დღესაც გლეხი მის საბუდარს რომ მიადგა, გაოცდა, რადგან ამჯერად სულ სხვანაირი კვერცხი დახვდა,-მოყვითალო და მბზინავი. ხელში რომ აიღო, ჩვეულებრივზე მძიმე ეჩვენა. თავდაპირველად გლეხმა იფიქრა, შურიანმა მეზობელმა ოინი ხომ არ მომიწყოო. კვერცხს გადაგდება დაუპირა, მაგრამ გადაიფიქრა და ამის ნაცვლად შინ წაიღო.იქ გულდაგულ დაათვალიერა და გაოცდა, რადგან კვერცხი ოქროსი აღმოჩნდა.

გლეხის გაოცებას საზღვარი არ ჰქონდა, როცა მეორე დღეს ბატმა კვლავ ოქროს კვერცხი დადო... ამის შემდეგ ყოველდღიურად ერთი და იგივე მეორდებოდა. ბატის პატრონმა კვერცხების გაყიდვა დაიწყო და მალე გამდიდრდა კიდეც, მაგრამ რაც უფრო მდიდრდებოდა, მით უფრო ხარბი ხდებოდა. ერთ დღეს მოისურვა, მთელი ის ოქრო, რაც ბატში იყო, ერთბაშად ჩაეგდო ხელში. ფრინველი დაკლა და გამოფატრა, მაგრამ შიგ ვერაფერი იპოვა.

ხარბნი და უმადურნი ხშირად ყველაფერს კარგავენ.

ქარი და მზე

         ერთხელ, დიდი ხნის წინათ, ქარი და მზე იმაზე წაკამათდნენ, მათ შორის რომელი უფრო ძლიერი იყო.

-მე მეტი ზალა მაქვს,-განუცხადა მზემ ქარს,-რადგამ  მზერით სულ ადვილად დავუწვავ კანს ადამიანს.

-შესაძლოა, -მიუგო ქარმა,-მე კი სულის შებერვით ზღვაში ხომალდებს ვამოძრავებ.

ამ დროს შარაგზაზე ქვეითი შენიშნეს. მზეს ახალმა აზრმა გაუელვა და ქარს მიუბრუნდა:

-ვიცი, ჩვენი კამათი როგორ გადავწყვიტოთ. რომელი ჩვენგანიც აიძულებს იმ მოგზაურს, მოსასხამი მოიხსნას, უძლიერესიც ის იქნება.

მგზავრს პირველად ქარმა შეუტია. ამოვარდა, სულ უფრო მძლავრად დაუბერა და მალე გარშემო ყველა ხე მიწაზე გადააწვინა. თუმცა მგზავრმა მოსასხამი უწინდელზე უფრო მჭიდროდ შემოიხვია ტანზე და ხელითაც ჩაეჭიდა, ქარმა არ მომტაცოსო. ბოლოს და ბოლოს, ქარი დანებდა. ახლა მზე გამოვიდა ასპარეზზე და მგზავრს თავისი კაშკაშა სხივები მიანათა. კაცმა მოსასხამის კალთებს ხელუი უშვა, მზემ კი უფრო ძლიერ დააცხუნა. მალე მგზავრმა შუბლიდან ოფლი მოიწმინდა და მოსასხამიც მოიხსნა.

ლმობიერებას მეტი ძალა აქვს, ვიდრე სიმკაცრეს.

ჭიანჭველა და მტრედი

ერთხელ ჭიანჭველა წყურვილის მოსაკლავად ნაკადულს მიადგა, მაგრამ რომ დაიხარა, უცაბედად წყალში ჩავარდა და დინებამ გაიტაცა.

საბრალო ! უსათუოდ დაიხრჩობოდა, იქვე, ხეზე მტრედი რომ არ მჯდარიყო. მტრედმა წყალზე გადაკიდებული ტოტიდან ფოთოლი მოწყვიტა და ჭიანჭველას გადაუგდო. ჭიანჭველამ უკანასკნელი ძალები მოიკრიბა და ფოთოლზე აცოცდა, შემდეგ კი დაქანცული, თუმცაღა ცოცხალი, ნაპირს მიადგა.

რამდენიმე ხანში მეჩიტბადემ ჩამოიარა. ხეზე ჩამომჯდარი მტრედი შენიშნა და შეუმჩნევლად დაუგო მახე. ციცქნა ჭიანჭველას ეს არ გამოჰპარვია, მეჩიტბადესთან მიცოცდა და ისე მწარედ უკბინა, რომ გამწარებულმა მონადირემ შეჰყვირა. მის ყვირილზე მტრედი დაფრთხა, აფრინდა და დაგებულ მახეს გადაურჩა.

მადლიერი გული სიკეთის სიკეთითვე გადახდის გზას მუდამ გამონახავს.

ორი კიბორჩხალა

ზღვის ფსკერზე დედა კიბორჩხალა და მისი შვილი სახლობდნენ. დედა კიბორჩხალა ყველა ღონეს ხმარობდა, პატარასთვის ზრდილი და თავაზიანი ქცევა ესწავლებინა.

ერთ დღეს დედა შვილს დაჰპირდა, ზღვის სანაპიროზე გაგასეირნებო.

-ოღონდ იცოდე, სანიმუშოდ უნდა მოიქცე,-გააფრთხილა შვილი,-არ მინდა, ხმელეთის არსებებმა იფიქრონ, რომ წყლის ბინადები უზრდელები ვართ.

-შევეცდები, დედა!-დაჰპირდა პატარა კიბორჩხალა.

ორივე წყლის ზედაპირისაკენ  გაცურდა, ქვიშიან ნაპირზე გავიდა და სეირნობა დაიწყო.

არცთუ დიდი ხნის შემდეგ, დედამ შვილს წასჩურჩულა:

-რა უშნოდ დაბაჯბაჯებ! ეცადე, სწორად იარო და აქეთ-იქით არ იქანავო.

-დედა ვეცდები,-უპასუხა შვილმა,-მაჩვენე, როგორ უნდა და მოგბაძავ.

პირადი მაგალითი საუკეთესო მასწავლებელია.

ხე და ლერწამი

იყო და არა იყო რა. იყო მრავალწლოვანი ხე, რომელიც სხვა ხეებზე მაღლა აზიდულიყო. მის ფესვებთან კი თხელი და მოქნილი ლერწამი იზრდებოდა.

ორივე მცენარე ხშირად ესაუბრებოდა ერთმანეთს. ერთხელ ხემ უთხრა ლერწამს:

-ჩემო პატარავ, რატომ არ იზრდები? მოიქეცი ჩემსავით-ფესვები ნიადაგში ღრმად გაიდგი და კენწერო ცისკენ აიშვირეო.

-ბედს არ ვუჩივი,-მიუგო ლერწამმა,-მართალია, მაღალი არა ვარ, მაგრამ ასე უფრო მშვიდად და უსაფრთხოდ ვგრძნობ თავს.

-მშვიდად  და უსაფრთხოდ?-დასცინა ხემ,- აბა, შემომხედე, მე ვერავინ ვერაფერს დამაკლებს, შენ კი სულ  ადვილად ამოგძირკვავენ მიწიდან.

ეს სიტყვები ხეს მალე სანანებლად ექცა. ამოვარდა ქარიშხალი, ხე ფესვებიანად მოგლიჯა, მისგან მხოლოდ მორი და დამტვრეული რტოებიღა დატოვა. ლერწამი კი ქარის დროს მიწაზე გადაიხარა, გამოდარების შემდეგ კი ძველებურად გაიმართა წელში.

ვისაც თავი უძლეველი ჰგონია, ერთხელაც მწარედ დამარცხდება.

მელა და წერო

იყო დრო, როცა მელია და წერო გულითადი მეგობრები იყვნენ. ერთმანეთთან საუბარსა და სტუმრობას არაფერი ერჩიათ.

ერთხელ მელამ წერო სადილად მიიწვია და მისი მასხრად აგდება გადაწყვიტა. სუფრას რომ მიუსხდნენ, სტუმარს გაშლილი თეფშით სალაფავი შესთავაზა. საჭმელი სხვა არაფერი იყო და აღარც კოვზი იდო მაგიდაზე. მელია სალაფავს ენით თქვლეფდა, წეროს კი ისღა დარჩენოდა, გრძელი და წვრილი ნისკარტის წვერი თეფშში ჩაეწო. გაწბილებული და მშიერი ადგა სუფრიდან.

მელამ რომ დაინახა, წერო კერძს არც კი მიჰკარებია, სიცილით უთხრა:

-ვწუხვარ, რომ სალაფავი არ მოგეწონა.

-საბოდიშო არაფერი გაქვს, -უპასუხა წერომ წასვლისას,-ძალიან ვისიამოვნე და ცოტა ხანში შენც სტუმრად გელოდები.

იქვე დათქვეს დღე, როდესაც მელა წეროს სადილად უნდა სწვეოდა.

ესტუმრა მელა წეროს და მიუსხდნენ მაგიდას. მასპინძელმა სტუმარს ძალზე მაღალი და ვიწროყელიანი სურით მიართვა კერძი. მართალია, მელას გრძელი და წვრილი ცხვირი ჰქონდა, მაგრამ სურაში მაინც ვერ ჩაეტია.  ვერაფრით მისწვდა გემრიელ სალაფავს და მხოლოდ სურის ყელს ლოკავდა,  წერო კი გემრიელად შეექცა სადილს.

-ბოდიშის მოხდას არ ვაპირებ, -უთხრა წერომ,-რადგან როგორც მომექეცი, მეც ისე გიპასუხე.

სხვებს ისე მოექეცი, როგორც შენ გსურს მოგექცნენ.

სნეული ირემი

ოდესღაც ტყეში დიდი ირემი მეფობდა, ყველა დანარჩენი ნადირი მას მოწიწებით ეპყრობოდა.

ერთხელ ირემი დასნეულდა და იმდენად დაუძლურდა, რომ ჩრდილიან მდელოზე დაწვა და ადგილიდან ვერ იძვროდა. ცაში მონავარდე ფრინველებმა ეს მალევე შენიშნეს და ირმის გასაჭირი მთელ ტყეს გააგებინეს .ტყის ბინადრებმა სნეულის მოსანახულებლად  მდელოს მიაშურეს. თითოეულმა მნახველმა ირმის გარშემო გაშლილ მდელოზე ცოტ-ცოტა ბალახიც მოწიწკნა და პირი ჩაიგემრიელა. მალე სნეულის სიახლოვეს ერთი ღერი ბალახიც აღარ დარჩა.

ორიოდე დღის შემდეგ ირემი მომჯობინდა, მაგრამ თავს იმდენად სუსტად გრძნობდა, ფეხზე წამოდგომა და საკვების მოძებნა ვეღარ შეძლო. საბრალო ირემი გულშემატკივართა ზედმეტი ყურადღებისაგან სიცოცხლეს გამოესალმა.

უგუნურ მეგობარს ჭკვიანი მტერი სჯობსო, -უთქვამთ.

ნაძვი და მაყვალი

ოდესღაც ტყეში იზრდებოდა ერთი ფრიად ამაყი ნაძვი. საკუთარი თავი ყველა სხვა ხეზე, ბუჩქსა თუ ბალახ-ბულახზე უკეთესად მიაჩნდა, რადგან ყველაზე უფრო მაღალი და ტანადი იყო.

ერთ ღეს მაყვალთან საუბარში თავი მედიდურად დაიჭირა და ბაქიაობას მოჰყვა:

-შე უბადრუკო, რისთვის ვარგიხარ?  აბა, ერთი, შემომხედე,  რამდენ რამეში ვარ გამოსადეგი. სახლის მშენებლები მუდამ ნაძვს ირჩევენ. უჩემოდ ვერაფერს გახდებიან.

მაყვალი სულაც არ დაბნეულა, გონივრულად მიუგო:

-ეს ყველაფერი კარგი, მაგრამ ადამიანები ნაჯახებით რომ მოგადგებიან, -უმალ ინატრებ, ნეტა, მაყვალი ვიყოო.

უპოვარი უფრო უდარდელია, ვიდრე მოვალეობებით დამძიმებული მდიდარი.

ფუტკარი და ზევსი

ძალიან დიდი ხნის წინათ, უხსოვარ დროში სამყაროს ოლიმპოს მთაზე დაბრძანებული ღმერთები მართავდნენ.

ერთ დღეს ფუტკრების დედოფალიოლიმპოს მვერვალზე აფრინდა და ღმერთების მამას, ზევსს,  თავისი სკის თაფლი მიართვა.

ზევსს დიდად ესიამოვნა ერთგული მწერის ძღვენი და სამაგიეროდ ნებისმიერი სურვილის შესრულება აღუთქვა.

ფუტკრების დედოფალი ჩაფიქრდა, არ სურდა, ასეთი ძვირფასი ჯილდო დაუფიქრებლად დაეკარგა. ბევრი იფიქრა თუ ცოტა, ზევსს განუცხადა, დიდად მადლობელი ვიქნები, თუკი მე და ჩემს მოდგმას ნესტრებით დაგვაჯილდოვებო.ზევსმა გაიკვირვა დაჰკითხა, ნესტარი რად გინდაო? დედოფალმა მიუგო, ნესტარს იმ ადამინებს ჩავასობ, თაფლს რომ მპარავენო.

ზევსს ეს არ მოეწონა, რადგან ადამიანთა მოდგმა უყვარდა, მაგრამ პირობას ვერ დაარღვევდა. დანაპირები შეასრულა, ოღონდ ფუტკრებს ისეთი ნესტრები უბოძა, კბენისას ჭრილობაში  რომ რჩება, თვითონ ფუტკრები კი კვდებიან.

სხვისი მაწყევარი თავს იწყევლიდაო.

მელა და თხა

ერთხელ მელას არ გაუმართლა, გაუქმებულ ჭაში ჩავარდა. ჭა მეტისმეტად ღრმა იყო, კედლებიც ისეთი გლუვი ჰქონდა, რომ იქიდან მელა ამოსვლას ვერაფრით მოახერხებდა. საბრალომ,  ვერაფერი იღონა, მხოლოდ იმას უმადლოდა გამჩენს, რომ  ჭაში წყალი ამომშრალიყო.

ერთხანს შველას ითხოვდა, მაგრამ ხმა ვერავის მიაწვდინა და ბოლოს ყვირილით დაიღალა. დაჯდა და მოთმინებით დაუწყო ლოდინი, გამვლელი ჭიდან როდის ამოიყვანდა, თან დროდადრო საკუთარ თავს ელაპარაკებოდა.

რამდენიმე ხანში ჭასთან ერთმა თხამ ჩაიარა და მიწის სიღრმიდან ვიღაცის ხმა გაიგონა. ცნობისმოყვარეობამ აიტანა, ჭაში ჩაიხედა დ  შიგ მელა რომ დაინახა, ჰკითხა, მანდ რას აკეთებო.

-შენ რა, არ გაგიგია, დიდი გვალვა რომაა მოსალოდნელი? -ასძახა მელიამ,-აქ იმიტომ ჩამოვხტი, რომ  ჭის ფსკერზე წყალი მეგულებოდა, ვიდრე გვალვა დაწყებულა, ჯობს, შენც შემომიერთდე.

თხა დაფიქრდა, მელას დაუჯერა და ჭაში ჩახტა. მელა წამსვე თხას ზურგზე მოექცა, მის გრძელ რქებს დაეყრდნო და ჭიდან ამოძვრა.

-კარგად, მეგობარო!-ჩასძახა განთავისუფლებულმა მელამ ჭაში დარჩენილ თხას.

გასაჭირში მყოფს ბრმად კი ნუ ენდობი.

ადამიანის სხეული

იყო ერთი სხეული, რომლის ნაწილებიც ერთმანეთთან  შეხმატკბილებულად ცხოვრობდნენ, მაგრამ ერთხელ ხელ-ფეხმა დაიჩივლა, მთელ საქმეს ჩვენ ვაკეთებთ, მუცელი კი მხოლოდ საკვებს შთანთქავსო.

ამის თქმა იყო და ხელ-ფეხმა მოსვენება დაკარგა. სხეულის ნაწილებმა მოითათბირეს და გადაწყვიტეს გაფიცულიყვნენ, ვიდრე მუცელს არ დაითანხმებდნენ, თავისი წილი საქმე ეტვირთა. ორი დღის განმავლობაში ხელები საკვებს არ მიკარებიან, პირმა უარი თქვა ჭამაზე და კბილებიც უსაქმოდ იყვნენ.

თავიდან სხეულის ნაწილებს უხაროდათ, ფიქრობდნენ, მუცელი მალე დაგვყაბულდება და ჩვენს მოთხოვნებს შეასრულებსო. მერე კი აღმოაცენეს, რომ ძველებურად აღარ შეეძლოთ მუშაობა. ხელებს მოძრაობა უჭირდათ, პირი გამოშრა და ფეხებმაც ვეღარ ზიდეს ტანი.

მაშინ კიდურები მიხვდნენ, რომ მუცელი მათთვის აუცილებელ, თუმცა უხილავ საქმეს ასრულებდა. ისიც გაიაზრეს, რომ მათი ერთობის გარეშე სხეული დაავადდებოდა.

ძალა ერთობაშია.