I ნაწილი-სასწავლო რესურსი - "წავიკითხოთ და გავიაზროთ" ( III-IV კლასები)

სსიპ დიმიტრი უზნაძის სახელობის თბილისის 22-ე საჯარო სკოლის  დაწყებითი კლასები (I-VI)   მასწავლებლის  ნესტან კუპრავას რეფლექსია
სასწავლო რესურსის დასახელება:   საკითხავი კრებული „წავიკითხოთ და გავიაზროთ“ დაწყებითი კლასების მოსწავლეებისთვის ( კითხვის უნართა განსავითარებლად)
კლასი: III-IV
ამ სასწავლო რესურსს  ვიყენებდი  ქართული ენის გაკვეთილებზე,  სადამრიგებლო კითხვის საათზე,  მას ვთავაზობდი მოსწავლეებს, როგორც კლასგარეშე საკითხავ მასალას-თავისუფალ დროს. მოსწავლეებმა იგი   კარგად მიიღეს,  იყვნენ  უფრო  მოტივირებული, კითხვა მათთვის უფრო საინტერესო გახდა, უფრო მეტად დაუახლოვდნენ წიგნს. ვინაიდან, უკვე წლებია, მათთან ამგვარ  სამუშაოს ვატარებ და გარკვეული გამოცდილება დაუგროვდათ, მოსწავლეებს არ  გასჭირვებიათ  ჩემი ინსტრუქციების შესრულება.,
მიზანი: 1. სასწავლო რესურსის (საკითხავი ტექსტებისა და ტესტების კრებულის) დახმარებით განვავითარო მოსწავლეთა კითხვის უნარ-ჩვევა, 2.  კრებული გამოვიყენო კითხვის  დაბალანსებული მეთოდით სწავლებისთვის (ამ შემთხვევაში  ყურადღება გამახვილდება  კითხვის მოქნილობაზე,  ლექსიკურ მარაგზე, წაკითხულის გააზრებაზე), 3. დახმარება გაუწიოს  მოსწავლეებს   კრიტიკული აზროვნების და შემოქმედებითი უნარის განვითარებაში  (საკუთარი ლიტერატურული პროდუქტი, ილუსტრაციები).
კრებულში შეტანილია ჟანრობრივად მრავალფეროვანი მასალა-ქართველ და უცხოელ ავტორთა  საბავშვო მოთხრობები, ლექსები, ზღაპრები, ქართული და ბერძნული მითები, თქმულებები, შემეცნებითი  ტექსტები, ფანტასტიკა, ნამდვილი ამბავი...კრებულში შეტანილია რამდენიმე ნაწარმოები ჩემი წიგნებიდანაც.
ყოველ ტექსტს ბლოკებად მოსდევს სავარჯიშოები-სხვადასხვა სააზროვნო დონის შეკითხვები(უპასუხე, იმსჯელე, შეაფასე, შენი აზრით), გრამატიკული მასალა, საწერი სავარჯიშოები, „ეს საინტერესოა“.
ტექსტები რედაქტირებულია, ადაპტირებილია მოსწავლეთა ასაკობრივი თავისებურებების გათვალისწინებით. ყოველი ტექსტი მოაზრებულია კითხვის ეფექტური, ინოვაციური სტრატეგიებით სწავლებისთვის, სასარგებლოა და ღირებული, საინტერესოა და, ჩემი აზრით,  თანამედროვე მოთხოვნებსაც პასუხობს. საშინაო დავალებების ბლოკში შეთავაზებული ალტერნატიული სავარჯიშოები ხელს  უწყობს შემოქმედებითი უნარების განვითარებას.
მოსწავლეები შეუძლიათ  აღნიშნულ მასალაზე დამოუკიდებლადაც  იმუშაონ.  სასურველია, მასწავლებელმა პერიოდულად მონიტორინგი გაუწიოს  პროცესს. შეიძლება, თვითონვე  დაგეგმოს თანმიმდევრული მუშაობა ამ რესურსის გამოყენებით და გამოიყენოს, როგორც დამატებითი მასალა კითხვის სწავლებისთვის.
ეროვნული სასწავლო გეგმით მისაღწევი შედეგი:  მოსწავლეებს გარკვეულწილად გაუმდიდრდათ  ლექსიკური მარაგი, მათი კითხვის ტექნიკა  გახდა უფრო მოქნილი, უფრო მეტად შეუძლიათ  წაკითხულის გააზრება,   დაეუფლნენ კითხვის ეფექტურ სტრატეგიებს, გამოიმუშავეს სწავლის  პროცესის დამოუკიდებლად მართვის უნარი (სწავლის სწავლა), ქმნიან პატარა ხელნაწერ წიგნებს, ხმოვან ელექტრონულ წიგნებს, მცირე ზომის თხზულებებს, ხუთსტრიქონიან ლექსებს, სკოლის სცენაზე წარმოადგინეს რამდენიმე ლიტერატურული პიესა)
აღნიშნული რესურსი ხელმისაწვდომია ყველა დაინტერესებული პირისათვის. მისი გამოყენება შეუძლიათ როგორც მოსწავლეებს, ასევე მასწავლებლებს და მშობლებს.
სასწავლო რესურსის გამოყენების ინსტრუქცია
კითხვის გაკვეთილის პირველ ეტაპზე წაკითხვამდე მასწავლებელი მოსწავლეთა ყურადღებას ამახვილებს სავარჯიშოზე, რომელიც კითხვის პროვოცირებას ემსახურება. მოსწავლეები გამოთქვამენ ვარაუდებს, მსჯელობენ ტექსტის სტრუქტურაზე, ჟანრზე, ავტორზე,  თემატიკაზე... ტექსტი წაიკითხება კითხვის სხვადასხვა ეფექტური მეთოდით მასწავლებელთან ერთად, მშობელთან ან სულაც მოსწავლის მიერ დამოუკიდებლად, გარკვეული ჩვევების ჩამოყალიბების შემდეგ, -მოსწავლის შესაძლებლობების გათვალისწინებით.
კითხვის შემდგომი, განმამატკიცებელი სავარჯიშოები დალაგებულია რამდენიმე  ბლოკად, ნაწილი ზეპირი, ნაწილი-საწერი დავალებების სახით.  შეკითხვები დალაგებულია მარტივიდან რთულისაკენ-დაცულია სისტემატურობისა და მისაწვდომობის პრინციპები.
ცოდნის ზეპირი სახით განმტკიცების შემდეგ, მასწავლებელი მოსწავლეებს სთავაზობს საწერ სავარჯიშოებს,-ტესტირების ტიპისას. შეკითხვებიდან ზოგი დახურულია, ზოგი-ღია.  საშინაო დავალებები ალტერნატიულია, მოსწავლეს შეუძლია  შეარჩიოს მისთვის საინტერესო და მისაწვდომი.
ცალკეა გამოყოფილი გრამატიკული სავარჯიშოების ბლოკი, რომელიც თანმიმდევრულად , ნაბიჯ ნაბიჯ აძლევს მოსწავლეს გრამატიკული მასალის ცოდნას.

ნესტან კუპრავა
2015-2016 სასწავლო წელი



rogor gaatare zafxulis ardadegebi? Tanaklaselebs Seni STabeWdilebebis Sesaxeb mouyevi;
                    zafxulis bolo akordi
isini mezoblebic arian da Tanaklaselebic. mTeli zafxuli erTad,  Tanac ise mxiarulad gaatares, misi dasruleba, cota ar iyos, enanebaT. axlac erTad arian. salomes oTaxSi Ria fanjarasTan dganan da Ramis qalaqs gahyureben, Tanac sul xvalindel dReze saubroben...
ra mSvenieri Ramea! – mTvare saucxood elvarebs, ca varskvlavebiT gavsebula... marika mainc ugunebodaa. zafxulis mogonebebs ver eleva:
– damTavrda mSvenieri Tavgadasavlebi!
magram salomem da baCanam megobari uceb gaamxiarules. rogor Tu Tavgadasavlebi damTavrda? skolaSi ra, saintereso ambebi ar xdeba? xdeba da mere ramdeni...bavSvebi xvalindel dReze imdeni ilaparakes, ukve erTi suli aqvT, Rame male gavides. baCana da marika Sin gaiqcnen. salomec xom unda moemzados skolaSi wasasvlelad, magram jer megobrebs daurekavs. TiTqos isini aTiode wuTis wasulebi ar iyon:
– ras akeTebT, megobrebo?
– skolaSi wasasvlelad vemzadebiT, Sen?
– mec aseve...
wignebs da rveulebs salome axal zurgCanTaSi alagebs. am dros telefoni wkrialebs. gogonas eRimeba. kargad icis, vinc iqneba:
– ra iyo, baCana?
– araferi, Zili nebisa, salome!
– Zili nebisa!
– xval uCvenod xom ar waxval skolaSi?
– ras ambob, uTqvenod rodis wavsulvar?
– maS, xvalamde!
– naxvamdis!- salome telefons sasTumalTan debs – baliSis gverdiT. xom SeiZleba, megobrebma isev daurekon. amaRam sul maTze da xvalindel dReze ifiqrebs.
      marTla saocari Ramea! caze varskvlavTa xomli verc eteva! etyoba, mziani dila gaTendeba. xval quCebi mxiaruli bavSvebiT gaivseba. bavSvebi mSvenier yvavilebs, TiTqosda saucxoo zafxulis nawils skolaSi waiReben, rogorc lamazi drois saxsovars...ratomaa, rom mziani dila swavlis dawyebas ufro mxiarulsa da sainteresos xdis!
salomes Tvalebi eluleba. skolaSi Sexvedramde, megobrebo!

upasuxe:
CamoTvale moTxrobis personaJebi, vin arian isini?
rodis xdeba moTxrobaSi aRwerili ambavi, sad xdeba?
ras ganicdian bavSvebi? rogor emzadebian skolaSi wasasvlelad?
Seni azriT:
rogor warmoudgenia salomes swavlis dawyebis dRe?
Seni swavlis dawyebis dRe rogori iyo? aRwere igi;
ras moelian salome da misi megobrebi skolisgan? Sen ras moeli skolisgan?
gramatika
ras migvaniSnebs moTxrobis saTauri?
meore abzacidan amoikiTxe TxrobiTi winadadebebi;
mesame abzacidan amoikiTxe Zaxilis winadadeba;
teqstSi moZebne da amoikiTxe kiTxviTi winadadeba.
gamoiyene sityva „zafxuli“ da Seadgine samsityviani winadadeba.
gamoiyene sityva skola da Seadgine oTxsityviani winadadeba;
salomem, marikam da baCanam zafxuli erTad gaatares.
ramdensityviania es winadadeba? damarcvle TiToeuli sityva, yovel sityvas kiTxva dausvi;
SeurCie erTmaneTTan damakavSirebeli(damxmare) sityvebi(rom, da, Tu, magram) da waikiTxe;
salome  …---- baCana mezoblebi arian. marika ---  giorgi erT klasSi swavloben.
lizikom werac icis da kiTxvac, …---  jer skolaSi ar dadis. es zurgCanTa salomesia …-----  marikasi? deda ambobs, ---- … lizikoc male wava skolaSi.


romeli winadadebebia erTnairi  Sinaarsis mqone? xazebiT daakavSire;

Zili ar mekareba.           vdaobT.
Tvalebi meluleba.         ar meZineba.
Cven vkamaTobT.             meZineba.

rogor ityvi sxvanairad? dawere;
ca varskvlavebiT gadaWedila.   

e s  s a i n t e r e s o a!
Zvelad Tveebs xalxuri saxelebic rqmevia. seqtembers Cveni winaprebi enkenisTves eZaxdnen, oqtombers – RvinobisTves, noembers – giorgobisTves. saxelebi, romlebic Tveebs amJamad hqvia, romaulia.
dasawerad
1. dawere, sxva ra saTaurs SeurCevdi moTxrobas?
----------------------------------------------------------------------------------
2. upasuxe:
ras wuxda marika?
--------------------------------------------------------------------------------------
rogor gaamxiarules igi bavSvebma?


3. gaavrce winadadeba. Seadgine ,,piramida";
daiwye erTi sityviT “midian”;
4. gadmoiwere teqstidan samsityviani TxrobiTi winadadeba;
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 
5.gadmoiwere kiTxviTi winadadeba;
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
6. gadmoiwere Zaxilis winadadeba;
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
7. gaavrce winadadeba. Seadgine ,,piramida"
8. am sityvebis gamoyenebiT Seadgine winadadeba: zurgCanTa, wignebi, salome, Caalaga;
8. damarcvle მომდევნო სტრიქონზე gadasatanad sityvebi: dila, mziani, Tavgadasavali;
saSinao davaleba:
aRwere:  „zafxulis erTi dRe“               daxate: „zafxulis mogonebebi“

ras niSnavs, iyo bejiTi? ra Tvisebebi unda axasiaTebdes moswavles?


dedis darigeba
giyvardes swavla, gulmodgineba,
Sroma da jafa nu dagzardeba,
mudam gaxsovdes, rom Seni codna
Sensa qveyanas gamoadgeba.
iyav bejiTi da gqondes smena,
didi ganZia swavlis SeZena,
magram amas gTxov, yvelaze ufro,
guliT giyvardes samSoblo ena!
merwmune, Svilo, gamocdilia,
Tu saZirkveli dangreulia,
maSin kedlebis aSenebisTvis
yoveli Sroma dakargulia.
                        giorgi Waladideli
upasuxe:
vin aris leqsis avtori?
ramdeni strofia am leqsSi?
ra unda uyvardes moswavles?
risTvis gamogvadgeba skolaSi SeZenili codna?
ras Seadara dedam swavlis SeZena?
gansakuTrebiT ris siyvaruls sTxovs deda Svils?
Seni azriT:
rodis SeiZleba iyos kedlebis aSenebisTvis gaweuli Sroma dakarguli?
ra aris mesame strofis mTavari azri?
Sen rogor dagariga dedam skolaSi wamosvlis win? ra msgavseba da gansxvavebaa am leqsSi gamoTqmul darigebasTan?

gramatika
aRniSne, mocemuli msjelobebidan romelia swori?
      arigebs, daariga, daarigebs.
 ა. samive sityva aRniSnavs erT moqmedebas;
 ბ. samive sityva aRniSnavs sxvadasxva moqmedebas;
 გ. samive sityva aRniSnavs dards.
moZebne da amoikiTxe Zaxilis winadadeba. ras gamoxatavs igi?
moZebne da amoikiTxe ormarcvliani, sammarcvliani, oTxmarcvliani sityvebi;
moZebne da amoikiTxe sityvebi, romlebic gadasatanad ar daimarcvleba;
damarcvle TiToeuli sityva, ramdeni bgeraa? aso? xmovani? Tanxmovani? yovel sityvas kiTxva dausvi;
Seni codna qveyanas gamoadgeba.
დასაწერად

1. dawere, vin aris leqsis avtori?
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------
2. upasuxe leqsis mixedviT:
ra unda uyvardes moswavles?
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------
ra unda axsovdes mudam?
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------
rodis ver aSendeba saxlis kedeli?
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------
3. ra mogewona leqsSi? ra ar mogewona?
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4. damarcvle sityvebi: deda, darigeba, gulmodgineba;
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5. gamoyavi aso-bgerebi sityvebian: saZirkveli, kedeli, samSoblo;
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
6. gadmoiwere leqsidan, ra unda axsovdes moswavles;
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
7. saWiro adgilas Casvi დამხმარე სიტყვები: da, Tu;
gaxsovdes,---------skolaSi codnis misaRebad dadixar.
kedlebs ver aaSeneb,------saZirkveli dangreulia.
8. sityvebis am svetis gamoyenebiT Seadgine ori winadadeba: Cven erTad kargi megobrebi davdivarT varT skolaSi.
კარგი                               დავდივართ
ვართ                                სკოლაში
მეგობრები                        ერთად

1.------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
2.--------------------------------------------------- 
---------------------------------------------------------------

         qarTuli anbani
 romelia qarTuli anbanis pirveli aso? bolo aso?
 garda qarTulisa, kidev romeli anbani Sesaxeb gagigia?
          anbani Tanmimdevrulad dalagebul asoebs ewodeba. Tanamedrove qarTul anbanSi ocdacameti asoa.
          msoflioSi uamravi enaa. anbani ki mxolod ToTxmeti. amaTgan erT-erTi Cvenia, qarTulia.
romelia qarTuli anbanis mexuTe aso? meoce? ocdameaTe?
romelia aso ,,b"-s mezobeli asoebi? aso ,,h"-s wina aso? aso ,,l"- s momdevno?
romeli aso iwereba xazs zeviT, xazs qveviT, xazze, mTel simaRleze?

                   es sainteresoa!

qarTuli asoebi wera pirvelad qarTlis mefem _ farnavazma SemoiRo. mis dros Seiqmna qarTuli anbani, romelmac Cvenamde moaRwia.
CvenSi mudam cxovrobda sxvadasxva erovnebis xalxi. Wkvianma mefem qveyana ise gaaZliera, rom qarTlSi mis dros yvela qarTulad laparakobda. mematiane gviambobs: ,,aman ganavrco ena qarTuli da arRa izraxeboda sxva ena qarTlsa Sina Tvinier qarTulisa".

weriTi davaleba:
anbanuri rigiT daalage TanaklaselTa saxelebi;

daxate:

Seni fantaziiT შექმენი „mxiaruli ქართული asoebi“.


gamoიცანი:
erTi saxis simdidrea, mas xeli ar ekideba,
arc warTmeva SeiZleba da arc fuliT iyideba.

sami Zmis ambavi
qarTuli zRapris mixedviT
I
iyo da ara iyo ra. iyo erTi xelmwife. misi samefo xSiri brZolebis gamo მეტად dasustda, xalxi Zalian gaRaribda. yvelaze Zvirfasi nivTi, romelic xelmwifes sasaxleSi SemorCa, oqros medalioni iyo. medalionze warwera iyo didi xelovnebiT amotvifruli, magram samefoSi am warweris wamkiTxveli aravin gamoCenila.
mefes sami vaJi hyavda. roca gaizardnen, mamam Svilebs TiTo qisa oqro dauriga da uTxra:
– Svilebo, am oqros TqvenTvis vinaxavdi. wadiT, qveyniereba moiareT da iseTi rame SeiZineT, mTel qveyanas gamoadgeso.
vaJebi gzas gaudgnen. erT did gzajvaredinze erTmaneTs daSordnen. ufrosi marjvniv wavida, umcrosi- marcxniv, SuaTana- pirdapir. Sexvedra sami wlis Semdeg daTqves...
II
gavida sami weli. Zmebi gzajvaredinze erTmaneTs Sexvdnen. ufrosma Zvirfasi xmali moitana – zurmuxtis TvlebiT Semkuli. SuaTanas saucxoo cxeni eyida, umcross ki Tan araferi mohqonda. Zmebma mas dacinva dauwyes.
am dros მათ yaCaRebi daesxnen Tavs. Zmebs Zvirfasi xmalic waarTves da bedauri cxenic.
damwuxrebuli vaJebi mamasTan dabrundnen.
– mama, me SenTan saucxoo xmali momqonda. oh, netavi, genaxa! – daiZaxa ufrosma.
– mama, me bedauri cxeni viyide. netavi, genaxa! – daiCivla SuaTanam.
– Sen ra wagarTves, Svilo? – hkiTxa umcros Svils ubedurma mamam.
– araferi, mama, me mxolod codna SeviZine...
– codnas marTla veravin wagarTmevda, – mamas guneba gamoukeTda...
III
umcrosma vaJma mefes uambo:
– mama, sami qveyana moviare. erTma brZenma maswavlebelma sami ucxo ena maswavla. meorem – gazomva, xazva, Tvla-angariSi... mesamem – bunebaze dakvirveba da gzis gagneba. ici ra, mama, mgoni Cvens medalionze amotvifruli warweris wakiTxvasac SevZleb.
– marTla waikiTxav, Svilo?  oqros medalioni axlave moitaneT! – daiZaxa mefem.
oqros medalionze sxvadasxva miniSnebebiT ewera, rom cxra mTa iqiT, miuval da saidumlo adgilas didZali ganZi iyo damaluli. umcrosma vaJma ZmebTan erTad gaigno gza, gazoma, gamoTvala... mividnen da miTiTebul adgilas marTla ipoves ganZi – auracxeli oqro, Tval-margaliti.
თუმცა codna yovelgvar ganZeulze Zvirfasia, – daaskvnes mefem da misma vaJebma.
umcrosma vaJma kargad gamoiangariSa da oqro brZnulad gaanawila. saxelmwifo isev gamdidrda, radgan mefem da misma vaJebma ganZi saqveyno saqmes moaxmares. pirvel rigSi maT skolebi gaxsnes.
– aq miRebul codnas mTeli qveyana gamoiyenebs! – Tqva bednierma mefem.
andaza – swavla salesavia, kacs fxas aZlevso.
upasuxe:
CamoTvale zRapris personaJebi. romelia maT Soris mTavari personaJi? ratom ggonia rom mTavari swored isaa?
zRapris mixedviT, sad xdeboda aRwerili ambavi?
riT iwyeba moqmedeba?
zRapris dasawyisma ra grZnoba gagiCina? ras ganicdis mTavari personaJi?
Seni azriT:
ris gakeTeba gadawyvita mTavarma persopanJma? ra mizani daisaxa man?
aRwere, rogor cdilobda mTavari personaJi miznis miRwevas?
riT dasrulda umcrosi Zmis mcdeloba?
Seafase:
mogewona Tu ara umcrosi Zmis gadawyvetileba? Sen rogor moiqceodi?
romelia am teqstsSi mTavari abzaci an winadadeba? წაიკითხე; ase ratom fiqrob? moiyvane teqstidan magaliTi;
gramatika
daakvirdi teqsts da mTavari personaJis moqmedebaTa TanmimdevrobiT daalage (დაწერე) mocemuli sityvebi:gaizarda, ipova, daSorda, wavida, Sexvda, waikiTxa, gamoiyena, dabrunda;
----------------------------------------------------------------------------------------------------------
ramden nawiladaa teqsti dayofili? daasaTaure TiToeuli nawili;
--------------------------                   ----------------------------                -------------------------
amoikiTxe, Cveulebriv romeli winadadebiT iwyeba xalxuri zRapari?
-----------------------------------------------------------------------------------------------------                  
დააკვირდი და შემოხაზე; ამათგან რომელია წინადადება?
ა.  mefe, sami, vaJi, yola.
ბ.  mefes sami vaJi hyavda.
rogori winadadebaa? ramdensityviania? TiToeul sityvaSi ramdeni marcvalia?
 Zmebi gzajvaredinze erTmaneTs Sexvdnen.
daasaxele oTxmarcvliani, xuTmarcvliani, eqvsmarcvliani sityvebi;
xmovani da Tanxmovani bgerebi
warmoTqvi bgerebad sityvebi: qveyana, samSoblo, medalioni. daakvirdi, rogori bgerebia?
დაიმახსოვრე;
bgera orgvaria: xmovani da Tanxmovani
qarTul enaSi xuTi xmovania: a, e, i, o, u.
danarCeni 28 bgera – Tanxmovania.
xmovani sityvas aJRerebs, axmovanebs.
mag.: s.m.f. – samefo              c.d.n. – codna

dawere:
1. upasuxe;
ramdeni vaJi hyavda mefes?
2. teqstidan gadmoiwere Sesabamisi abzaci, – ra daavala mamam Svilebs?
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
3. ra SeiZines vaJebma mamis micemuli fuliT?
ufrosma vaJma -----------------------
SuaTanam ------------------------------
umcrosma vaJma ----------------------
4. aRwere, ra saxis codna SeiZina ucxo qveynebSi umcrosma vaJma?
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
5. gadmoiwere, ra ewera medaionze?
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
6. ra SedegiT dasrulda umcrosi vaJis mcdeloba?
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
7. yaCaRebma Zmebs Zvirfasi xmalic waarTves da bedauri cxenic. (yovel sityvas dausvi kiTxva da dawere);
8. Seavse xmovnebiT:     m- f -,   xm- l -;   b –d - -r -;   m –d –l n -;
9. Seavse TanxmovnebiT;       .  a  . e . o;       o . . o;     . e . a u . i;            (bedauri, samefo, oqro.)
10. Seni saxelidan da gvaridan amoiwere yvela xmovani, Semdeg Tanxmovani da daajgufe;
ჩემი სახელი და გვარია:-------------------------------------------------------------------------------
ხმოვნებია:---------------------------------------------------------------------------------------------
თანხმოვნებია:----------------------------------------------------------------------------------------
waikiTxeT saTauri. ras gamoxatavs igi? ra aris sibrZne? Seni azriT, sibrZne rogor Seinaxeba?
                                rogor unda Seinaxo sibrZne
aRmosavluri zRapris mixედვით
iyo da ara iyo ra. iyo brZenTa qalaqi. am qalaqSi swavlulebi isxdnen da mTel qveynierebaze nagroveb sibrZnes qaRaldis furclebze iwerdnen.
dro gadioda.
– ukve mTeli sibrZne SevagroveT, – Tqves brZenebma, – qveynierebaze meti aRarc darCa. axla amodena sibrZnis Senaxvaze unda vifiqroT.
safiqrali ki namdvilad hqondaT, qalaqis mTavar moedanze sibrZnis furclebis mTa idga.
– Zmebo, mTeli es sibrZne oqros yuTebSi CavketoT da miwaSi CavflaT...
– ras ambob? rom amoTxaron? ajobebs, saidumlo gamoqvabulSi gadavmaloT!
– iqac ipovian! modi, miuvali mTis mwvervalze avitanoT.
kamaTi ager-ager CxubSi gadaezrdebodaT. amdeni fiqric mobezrdebodaT.
– rCeva pirvelive gamvlels vkiTxoT, – Tqva yvelaze axalgazrdam, – dae, ise iyos, rogorc is gvirCevs...
gaixedes da mwared amoioxres, – pirveliვე gamvleli biWuna aRmoCnda, romelic maTken askinkiliT moxtoda. brZenebma axla ki Cxubi gaaxures, lamis wverebSi swvdnen erTmaneTs.
– ra gaCxubebT? – gaukvirda biWunas.
– ar vici, es amodena sibrZne sad SevinaxoT...
biWunam sibrZnis mTidan erTi furceli aiRo, waikiTxa da gaicina:
– cxovrebis tvirTs mxolod codna amsubuqebs. aha, ukve Sevinaxe – sakuTar TavSi. axla waval, sxvasac vaswavli da ufro karga Seinaxeba...
kidev erTi sibrZnis furceli aiRo Sesanaxad da gza askinkiliT gaagrZela.
brZenebi gaocdnen:
– nuTu, es biWuna Cvenze Wkviania! arada, gvegona, ukve mTeli sibrZne SevagroveT...
– sibrZne Turme arasodes ileva.
– Senaxuli maSinaa, roca sxvas uziareb.
– eg marTalia, magram axla ra vqnaT?
etyoba, uceb amovardnil qars brZenebi Seecoda, mTeli ZaliT daubera, codnis furclebi gaitaca da qveynierebaze mimofanta. adamianebi kiTxulobdnen da zed TavianT sibrZnes amatebdnen.
brZenebma ra hqnes? – axal mogzaurobas Seudgnen axali sibrZnis mosapoveblad.
upasuxe:
CamoTvale zRapris personaJebi. aris Tu ara biWuna mTavari personaJi?
  • ra ganasxvavebs brZenebs sxvebisgan?
sad xdeba zRaparSi aRwerili ambavi?
riT iwyeba moqmedeba?
ras ganicdidnen brZenebi?
ra undodaT maT?
rogor cdilobdnen brZenebi TavianTi miznis ganxorcielebas?
ra Sedegi moitana ბრძენთა mcdelobam?
Seni azriT:
sworad arCevdnen brZenebi sibrZnis Sesanax adgilebs?
rogoria biWuna. mogewona Tu ara? mainc ra mogewona?
romelia am zRaparSi mTavari winadadeba?
riT gansxvavdeba zRapari moTxrobisagan?
ra aris am zRaparSi daujerebeli?
damarcvle sityvebi:
dro,  mTa,  qalaqi,  qveyniereba.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------



winadadebebi daalage და დანომრე  moqmedebaTa Tanmimdevrobis mixedviT:

biWunam sibrZne waikiTxa, sakuTar TavSi Seinaxa. ---------
brZenebi mixvdnen, rom codna sxvas unda gauziaro.--------
brZenebi kamaTobdnen, Tu rogor unda SeenaxaT sibrZne.--------
swavlulebi isxdnen da sibrZnis furclebs werdnen.---1-----
brZenebTan patara biWuna movida.--------
adamianebi sibrZnis furclebs kiTxulobdnen.-----------
qarma daubera da sibrZnis furclebi qveynierebaze mimofanta.---------
gamoyavi am sityvebisgan bgerebi.ramdeni bgeraa? aso ramdenia?
                           qarTuli       anbani
 riT gansxvavdeba aso da bgera erTmaneTisგან?
daakvirdi;
რა განსხვავებაა წერასა და წაკითხვას შორის?
yvela xedavda, rom medalionze asoebi ewera.
maT esmodaT, Tu rogor kiTxulobda umcrosi vaJi warweras.
დაიმახსოვრე;
asos vwerT da vxedavT.
bgeras warmovTqvamT da გვესმის.

rogor ityvi sxvanairad? – Cxubi gaaxures.
დასაწერად
1.upasuxe:
raze kamaTobdnen brZenebi?
2. Casvi gamotovebuli sityvebi:
brZenebma gadawyvites, rCeva ---------------           -------------------        vkiTxoTo.
3. ra waikiTxa biWunam sibrZnis furcelze?
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
4. aRwere, rogor gaifanta dagrovili sibrZne qveynierebaze;------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
5. Seadgine xuTsityviani TxrobiTi winadadeba;
----------------------------------------------------------------------------------------------------------
6. es TxrobiTi winadadeba aqcie kiTxviTad: qarma sibrZne qveynierebaze mimofanta.
sad-----------------------------------------------------------------------------------------------------
7. sityvebs miuwere marcvlebisa da aso-bgerebis raodenoba:
safiqraლი                                   გამვლელი
marcvalი---------                                   მარცვალი-------------
bgera--------------                                    ბგერა--------------------
aso-----------------                                   ასო-----------------------
                                    furceli
                                     marcvali –
                                     bgera –
                                     aso –
8. amoiwere anbanis mexuTe, meaTe, meTxuTmete, meoce, ocdamexuTe da ocdameaTe asoebi;
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
saSinao davaleba:
dawere ramdenime winadadebiT;
„ra aris sibrZne“

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


ra wagikiTxavs an gagigonia „vefxistaosanze“? vin aris „vefxistaosnis“ avtori?

sasacilo Cxubi
moxucebulma qarTvelma Tavis or Svils sakmao qoneba, sxvadasxva nivTebi dautova. maT Soris iyo erTi Zvirfasi wigni- ,,vefxistyaosani". Zmebs gayris dros am wignze didi ciloba mouvidaT. orive mis dasakuTrebas cdilobda, amitom Zlier waikidnen.
erTma ucnobma kacma mocile Zmebs hkiTxa: – Tqven uTuod orivem mSvenivrad iciT kiTxva, rom wignze egre CxubobTo.
– wignisa Cven araferi gagvegebao, – upasuxes Zmebma.
– maS, Tqven im or sasacilo qaCals hgvanebixarT, erTmaneTs rom savarcxlis gulisTvis Tavpirs amtvrevdnen, dasavarcxni Tma ki arcerTs ar hqondao, _ upasuxa Zmebs im Wkvianma kacma.
                                                                                               iაკობ gogebaSvili
aforizmi
kokasa Sigan raca dgas, igive wamodindebis
                                                        SoTa rusTaveli.
upasuxe:
ra dautova erTma kacma Tavis Svilebs?
ras cdilobdnen Zmebi?
rodis cdilobdnen Zmebi wignis dasakuTrebas?
ra hkiTxa Zmebs erTma kacma?
ras Seadara kacma Zmebi?
romelia yvelaze Zvirfasi wigni Tqvens ojaxSi?
romeli sityvebi Seefereba Zmebis saqciels? შეარჩიე; sisulele, wignis siyvaruli, Suri, goniereba, sibriyve, sixarbe, ucodinroba;
 gaixsene;
              gogebaSvilis moTxrobaTa Soris romelSi Segvxvda biWi, romelic xalxs aCvenebda, viTom Zalian uyvarda kiTxva;
Seni azriT;
rogorebi arian Zmebi? ucnobi kaci?
ra ufro mniSvnelovania, wignis qona Tu wignis kiTxvis siyvaruli? ratom?
rogor SeiZleboda gagrZelebuliyo es ambavi?
waikiTxe aforizmi ras niSnavs igi?
 Seafase;
gaakeTe daskvna;
gramatika
ramdeni abzaci gamoiyofa teqstSi?
pirveli abzacidan amoikiTxe Svidsityviani winadadeba. damarcvle TiToeuli sityva, daasaxele xmovnebi da Tanxmovnebi.
damarcvle sityvebi: wigni, qarTveli, vefxistyaosani; ramdeni marcvalia TiToeul maTganSi? ramdeni xmovania?
daalage მარცვლები: niwig; cika; sifaZvir; biCxu; liSvi;
daakvirdi;
wig-ni                        ქარ-თვე-ლი
marcvali-----            მარცვალი-----
xmovani-----                ხმოვანი-----
                                                             
                   a-fo-riz-mi
                  marcvali-----
                  xmovani-----
marcvali sityvis nawilia.
sityvaSi imdeni marcvalia, ramdenic xmovania.

erTad iwereba:
vefxistyaosani                       Tavpiriსმტვრევით
დასაწერად
1. upasuxe:
ra dautova mamam Svilebs?
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
rogor moiqcnen Zmebi?
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------
2. daasrule winadadeba:
ra ar icodnen Zmebma? daiwye ase:
 Zmebma თურმე -------------------------------------------------------------------------------------------------
3. vis Seadara ucnobma kacma Zmebi? gadmoiwere Sesabamisi abzaci:
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
4. ra mogewona am moTxrobaSi? ra ar mogewona?
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
5. ra aris am moTxrobis mTavari azri?
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
6. damarcvle sityvebi, dawere marcvalTa da xmovanTa raodenobebi:
kaci                                   სასაცილო
marcvali-----                  მარცვალი-----
xmovani-----                      ხმოვანი-----
                      ჭკვიანი
მარცვალი-----             ხმოვანი-----
7. daasrule winadadeba:
sityvaSi imdeni marcvali, რამდენიც --------------- .

8. moTxroba gaagrZele ori-sami winadadebiT;
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
საშინაო დავალება
gadmoiwere „vefxistyaosnidan“ ori aforizmi;

daaTvaliere ,,vefxistyaosani", airCie romelime strofi, gadaiwere rveulSi da zepirad iswavle;

daxate Seni warmodgeniT;
,,vefxistyaosani Wabuki"


romeli sityva Sedgeba mxolod xmovnebisagan? vin ityvis mTel winadadebas, romelic mxolod xmovnebisagan Sedgeba? saidan gecnobaT es winadadeba?

gogebaSvilis „deda ena“
                                                                    (nawyveti)
es wigni eris burjia! –
xaroben mama-papani;
xarma Tqva: mec Sig CadeneT,
eris mec vzide Wapani.
mofrinda Savi mercxali
WikWikiT, yelmoRerebiT
da wignSi, rogorc budeSi,
Cafina iis Rerebi.
pawia wigni bed-iRbliT
kidobans gamoemgvana
da rac Sig gadanaxula,
is gadaarCens qveyanas...
                                    SoTa niSnianiZe

upasuxe:
vin moigona winadadeba ai ia?
vin iyo iakob gogebaSvili?
rodis cxovrgobda iakob gogebaSvili?
poeti SoTa niSnianiZe ras uwodebs leqsSi gogebaSvilis dedaenas?
Seni azriT:
ra Tqva xarma? ratom SearCia poetma leqsSi swored es personaJebi? ras gagonebs misi Sroma?
rogor moiqca mercxali? ratom Cafina man wignSi swored iis Rerebi?
romel kidobans Seadara avtorma deda ena? mainc ra aris Senaxuli am wign-kidobanSi?
gaakeTe daskvna:
rogori moRvawe yofila iakob gogebaSvili?
gramatika
ramdeni striqonia leqsSi? ramdeni strofia?
amoikiTxe Zaxilis winadadeba. ras gamoxatavs igi? risgan Sedgeba winadadeba. warmoTqmuli sityva?  (bgerebisgan) dawerili sityva? (asoebisgan)
 romels SevigrZnobT mxedvelobiT,- asos Tu bgeras? smeniT?
warmoTqvi sityvebi: eri, mama, pawia, daSale did nawilebad marcvlebad da warmoTqvi;
e-ri, ma-ma, pa-wi-a
ramdeni marcvalia sityvebSi?
daakvirdi sityvebs:
bude, wigni, burji.
sityvebi daSale bgerebad da warmoTqvi;
romel Tanxmovnebia am sityvebSi dajgufebuli?
roca Tanxmovnebi erTadaa dajgufebuli, damarcvlisas maT xmovnebs gavunawilebT.
            wig-ni,  bur-ji.
erTad iwereba
yelmoRerebiT
defisiT iwereba
mama-papani    bed-iRbliT
dasawerad
1.  Semoxaze;ras eZRvneba es leqsi?
              a. mama-papaTa cxovrebas;
b. xaris mZime jafas;     g. gogebaSvilis „deda enas“;
2. gadmoiwere:
ra uwoda poetma dedaenas?
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ra Tqva xarma?
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
3. upasuxe:
ra Cafina mercxalma wignSi?
mercxalma –-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ras Seadara poetma wigni?
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
4. damarcvle: gogebaSvili, Wapani, kidobani, nawyveti, burji, wigni.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
6. upasuxe mokled, SeiZleba Tu ara, rom marcvali mxolod erTi xmovnisgan Sedgebodes?---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
7. SeiZleba Tu ara, rom marcvali mxolod Tanxmovnebisgan Sedgebodes?--------------------
8. moifiqre da dawere oTxi sityva; romlebSic ramdenime Tanxmovania Tavmoyrili  (dajgufebuli);
(nimuSi: xmovnebi, burTi, leqsi, abzaci).
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


daukvirdi sityvebis Sinaarss
xelmwife – mwife xeli
xelewifeba – Zv. qarTული – SeuZlia.
Seni azriT, romeli sityvisgan warmodgeba sityva „xelmwife?“, ase ratom ggonia?
ra gsmeniaT saxelganTqmuli mefis, aviT aRmaSenebelis Sesaxeb? Tu ici, ratom uwoda mas xalxma „aRmaSenebeli?“

                 wignismoyvare mefe
daviT aRmaSenebeli saqarTvelos yvelaze Zlevamosili mefe iyo. man qveyana dampyroblebisgan gaaTavisufla, ganavrco is da gaaZliera, ganumtkica ena da sarwmunoeba.
did mefes kiTxva Zalian hyvarebia. mogzaurobisas Tu laSqrobisas Turme wignebi aqlemebiT  dahqonda.
     cxenidan rom Camoxdeboda, msaxurebi maSinve miarTmevdnen wigns da isic Seusvenebliv kiTxulobda. wigns manam ar gauSvebda xelidan, vidre Tvalebi ar daeRleboda. Semdeg sxvas akiTxebda, TviTon ki usmenda.
aseTi Cveuleba hqonia; wigns rom CaamTavrebda, boloSi uTuod niSans dausvamda. vinc mefis wigns daxedavda, umalve mixvdeboda, ramdenjer waekiTxa igi daviTs. erT-erTi wigni mas erT weliwads ocdaoTxjer waukiTxavs.
erTxel mefis Tavs ucnauri Tavgadasavali gadaxdenia. Tbilisi maSin dampyrobelTa xelSi yofila.
daviTs Tavisi samasi meomari TbilisTan axlos Cauyenebia, TxuTmeti msaxurisTvis naxiris gamorekva ubrZanebia, TviTon ki martodmarto wamosula mcxeTas.
gzad mefe cxenidan Camoxda, molze moikalaTa da wignis kiTxvas Seudga. kiTxvaSi garTuls Turme yvelaferi gadaaviwyda.
daviTis msaxurebma naxiri gamorekes, magram im adgilTan axlos, sadac mefe wigns kiTxulobda, qarTvelebs mtris razmi wamoewia. gaimarTa ficxeli brZola. qarTvel meomrebs mtrebma cxenebi dauxoces.
kiTxvaSi garTul mefes xmauri Semoesma. umal gamoerkva. iazra, rac momxdariyo, wigni daxura, cxenze amxedrda da xmlebis kveTebis xmaurs mihyva. daviTi arwiviviT CaSrialda brZolaSi da mtrebi kakbebiviT mimoabnia. qarTveli meomrebi mtris cxenebze amxedrdnen da momxvdurebs mefis mxardamxar Seuties.
mematiane ambobs; am ficxel SetakebaSi mefis xmali ise daRvarWniliyo, daviTma qarqaSSi veRar Caagoo.
daviT mefe aramarto wignebs kiTxulobda, igi TviTonac qmnida SesaniSnav nawarmoebebs. man dawera poeturi krebuli„ galobani sinanulisani“.
wigni da xmali – ai, ori mniSvnelovani sagani, riTac daviTma qveyana gadaarCina da igi fexzedac wamoayena.
                                                             Tengiz wowonava
                 aforizmi
sjobs saxelisa moxveWa yovelsa mosaxveWelsa.
                           SoTa rusTaveli
upasuxe:
vin iyo daviT aRmaSenebeli?
ra sikeTe moutana man qveyanas?
rodis cxovrobda daviT aRmaSenebeli?
ra hyvarebia mefes gansakuTrebiT?
ra Cveuleba hqonia daviTs?
ra SeemTxva erTxel wignismoyvare mefes?
Seni azriT:
rogori mefe yofila daviTi? daaxasiaTe igi;
daviTma gaaZliera qveyana, ganamtkica ena, sarwmunoeba. rogor fiqrob, amaSi wvlili mefis wignismoyvareobasac miuZRvodes? mainc rogor?
amoikiTxe bolo abzaci;
rogor SeiZleboda daviT mefes xmliTa da wigniT fexze wamoeyenebina qveyana?
 ganmarte aforizmi, ra azria masSi?
gramatika
amoikiTxe pirveli abzacis pirveli winadadeba. ramdeni sityvisgan Sedgeba igi?
damarcvle sityva „saqarTvelo“. ramdeni xmovania? ramdenia marcvali? ramdeni Tanxmovania dajgufebuli? daasaxele;

daakvirdi:
sityva “qarTveli” daimarcvleba ase: qar-Tve-li.
SeiZleba meorenairadac: qarT-ve-li.
sityva“marcvali” daimarcvleba ase: mar-cva-li.
SeiZleba meorenairadac: marc-va-li.
damarcvle sityvebi: mercxali, kurdReli, varskvlavi.
moifiqre da daasaxele sityvebi, romlebic iwyeba da mTavrdeba TanxmovniT;
iwyeba xmovniT da mTavrdeba TanxmovniT;
iwyeba TanxmovniT da mTavrdeba xmovniT;
erTad iwereba:
wignismoyvare,  Tavgadasavli,  martodmarto.
defisiT iwereba: erT-erTi.
saSinao davaleba:
dawere – „daviT mefis Sesaxeb“
daakvirdi;
cxenidan Camoxda – maRlidan Camoxta.
              dasawerad
1. upasuxe SekiTxvebs:
vin iyo daviT aRmaSenebeli?
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ra uyvarda did mefes gansakuTrebiT?
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
2. aRwere wignis kiTxvasTan dakavSirebuli mefis Cveuleba;
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3. daaxasiaTe mefe daviT, gamoiyene niSan-TvisebaTa gamomxatveli sityvebi:
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
4. damarcvle sityvebi: mmarTveli, xelmwife, laSqroba.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
5. romelia swori? Semoxaze;
a) xelmZRvaneli        b) xelZRvaneli
a) dampyrobeli         b) damyrobeli
6. ujrebi Seavse marcvlebiT;
7. marcvalTa gadanacvlebiT miiRe axali sityv;
 

8. Seavse sqemა

მეფე დავითის შესახებ ვიცოდი,
რომ...

გავიგე...

მაინტერესებს, გავიგო...

bejiTi iun su
Cinuri Tqmuleba
patara biWi iun su dedasTan erTad zRvis sanapiroze Zvel qoxSi cxovrobda. isini Zalian Raribebi iyvnen.
iun sus swavlis dros daudga. rogor unda eswavla? – arc qaRaldi hqonda, arc melani, arc funji... arada, swavla Zalian undoda. iun sum mdidar mezobels sTxova:
– Sens saxlSi vimuSaveb, oRond neba momeci, xandaxan mainc vusmino Seni Svilebis maswavlebels!
mezobelma neba darTo. maswavleblis mosvlisas biWi kuTxeSi mijdeboda da yuradRebiT usmenda gakveTilebs, zogjer bavSvebis wignebSic iWyiteboda. ase iswavla kiTxva.
wera rogor unda eswavla? iun sum aqac ipova gamosavali. is xom zRvis piras cxovrobda. icoda, zRvis talRebi qviSas wamdauwum rom asworeben. biWma grZeli joxi aiRo da qviSaze ieroglifi daxata. movarda talRa da naxati waSala. biWma isev daxata, talRam isev waSala... iun sum werac iswavla.
mdidarma mezobelma dainaxa biWis gulmodgineba da wignebis kiTxvis neba darTo. iun su mTeli dRe muSaobda mezoblis saxlSi, Rame ki mTvaris Suqze kiTxulobda.
magram ras akeTebda biWi, roca mTvare ar anaTebda? aseT dros iun su balaxebSi cicinaTelebs agrovebda, bambukis joxze amagrebda da imaT mkrTal Suqze kiTxulobda.
sibejiTem nayofi gamoiRo. iun sum didi codna SeiZina, saxelovani, Tavisi xalxis saamayo adamiani gaxda.
iun sus saxeli dResac axsovT mis samSobloSi, arc arasodes daiviwyeben.

am sityvebis gamoyenebiT Seadgine patara moTxroba:
Raribi biWi; mdidari mezobeli; usmenda; muSaobda; saxelovani.
upasuxe;
vin aris moTxrobis mTavari personaJi? ra ganasxvavebs mas sxvebisgan?
rogor fiqrob, moTxrobaSi aRwerili ambavi Cvens droSi moxda Tu Zvelad? sad moxda igi?
riT iwyeba personaJis moqmedeba?
iun sus Zalian undoda swavla, magram saSualeba ar hqonda, eswavla. rogor ganicdida amas biWi?
ris gakeTeba gadawyvita iun sum? ra mizani daisaxa?
ra gziT ecada biWi, sawadelisTvis mieRwia?
ra Sedegi moitana biWis mcdelobam? misma sibejiTem?
Seni azriT:
moTxrobidan amoikiTxe yvelaze mniSvnelovani winadadeba, ganmarte sityva sibejiTe;
teqstis Sinaarsis mixedviT daasabuTe, rom sibejiTe swavlis dros  მეტად mniSvnelovania.
gramatika
miznis misaRwevad iun su gulxeldakrefili ar mjdara. igi moqmedebda. ras akeTebda biWi?
SearCie sityvebi da daasrule winadadebebi: sTxova, kiTxulobda, xatavda;
iun sum daxmareba mezobels...
biWuna ieroglifebs qviSaze...
biWi mTvaris Suqze...
 მოიფიქრე; ra kiTxva unda dausva am sityvebs?
daakvirdi;
striqonidan striqonze sityvebi gadasatanad ase dayves:
1. we-ra 2. wer-a
romelia swori varianti?
1. i-swavla 2. iswav-la
sityvis gadatanisas ar SeiZleba mxolod erTi asos arc datoveba, arc gadatana.
saSinao davaleba;
moTxroba abzacebis mixedviT daasaTaure


დასაწერად
1. upasuxe;
sad cxovrobda iun su?
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ra undoda biWs?
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2. gadmoiwere, ra sTxova biWma mdidar mezobels?
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3. dawere mexuTe abzacis Sinaarsi, – rogor iswavla iun sum wera?
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
4. Casvi gamotovebuli sityvebi:
sibejiTem –------------ gamoiRo.  iun sum –----------- SeiZina. igi Tavisi xalxis ---------- შვილი gaxda.
5. ra mogewona am TqmulebaSi? ra ar mogewona?
me momewona, რომ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
me ar momewona, rom-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6. Semoxaze; რომელ ვარიანტშია  sityva sworad gadatanili?
). sanap-iro                   ბ). სანაპი-რო             გ). სანაპირ-ო
). g-amosavali                ბ).გამოსავა-ლი        გ).გამოსავალ-ი

7. miuwere, tyuilia, Tu marTali:
zogi marcvali mxolod Tanxmovnebisgan Sedგება.------------------------------------------
marcvalSi aucileblad unda iyos xmovani.------------------------------------------------------
8. moifiqre da dawere erTmarcvliani sityvebi:-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

cnobilia Tu ara SenTvis biblioTekis mniSvneloba? sargeblob skolis biblioTekiT? gaqvT saklaso biblioTeka? ra wigni inaxeba Sens saojaxo biblioTekaSi? daasaxele ramdenime,  waikiTxe teqstis saTauri, Seni  varaudiT, ra SeiZleba xdebodes wignis saxelosnoSi?
ra xdeboda wignis saxelosnoSi
– bavSvebo, orSabaTidan skolaSi wignis kvireuli iwyeba, – Tqva erTxel maswavlebelma, – movifiqroT, Cven ra gavakeToT?
fiqri kargaxans gaugrZeldaT. bavSvebi Tvalebs Taroebze Semodebuli wignebisken aparebdnen. zogi maTgani ise daZvelebuliyo, ydaze da yuaze warwerebi Znelad ikiTxeboda. zogisTvis yda sulac moeglijaT, furclebi daefxriwaT...
– viciT, rac unda gavakeToT! _ netavi, bavSvebma ra gadawyvites?
orSabaTs isini adrianad mividnen skolaSi. magidebze daalages TeTri da feradi qaRaldebi, webo, muyao, makrateli, feradi fanqrebi, funjebi, saRebavebi... zogs klasisTvis saCuqari wamoeRo – axali, prialaydiani wigni.
wignis saxelosno muSaobas kvireulis dawyebisTanave Seudga. skolaSi yvelas ukvirda:
– Sesvenebaze oTaxidan ar gamosulan... netavi, ras akeTeben?
       bavSvebma saklaso oTaxis karze abra gamoakres:
– Cvens klasSi wignis saxelosno gaixsna! SesakeTebel wignebs viRebT yvela Sesvenebaze!
ramdeni SesakeTebeli wigni yofila skolaSi! xelosnebs saqmes ra gamoulevs? moaqvT da moaqvT wignebi, – zogs yda sWirdeba, zogs yuaze warwera, zogs ilustraciebi aklia, zogsac Tavfurceli. zogi ise gaqeqila, gverdebi xelaxla unda gadanomron. sarCevi unda gaukeTon, saniSni romel wigns awyens?
– SeakeTeT da TqvenTvis daitoveT! – amas bevri ambobs. amitomacaa, klasSi rom amdeni wigni dagrovda. Taroebze arc daetia. baqaris papam bavSvebs axali wignebis Taro aCuqa.
sadRa naxavdiT daglejils, gaqeqils, – prialaydiani wignebis gverdiT SekeTebulebic lamazad gamoiyurebodnen. TiTqos uxaroda, bavSvebma axali sicocxle rom aCuqes.
gaxarebuli bavSvebi Tvals ver aSorebdnen, sul maT saTaurebs kiTxulobdnen:
– naxeT, ra wigni ar gvaqvs: hans qristian andersenis „maxinji ixvis Wuki“, „xalxuri sibrZne“, „berZnul-romauli miTebi“, „sabavSvo leqsebi“, ezopes „igav-arakebi“, revaz inaniSvilis „sad cxovrobs mezRapre“, sabavSvo enciklopedia...
                                      ***
saklaso oTaxis erT-erT kuTxeSi kompiuteri ibuteboda:
– wignebs gadahyeviT da me yuradRebas ar maqcevT... winaT ar mSordebodiT... sulac ar dagelaparakebiT...
– nu gaibutebi, ra, dagvexmare. saintereso zRaprebi mogviZebne. wignebs TviTonac gamovcemT.
mec saWiro vyofilvaro, – kompiuterma yvelaze kargi programa moimarjva da uamravi saintereso zRapari ipova! klasSi saswrafod daarsda gamomcemloba. mas saxelic aseTi daarqves – „patara gamomcemloba“. bavSvebma saqme wamoiwyes – axal wignebs redaqtorebi xom sWirdeboda? ilustraciebs mxatvrebis garda vin daxatavda? zogi Tavfurcels aformebda, zogi gverdebs nomravda, zogi kinZavda, zogi ydaSi svamda...
kvira TiTqos Cveulebrivze swrafad gailia.  axla mesame klasSi didi zeimia, – dRes wignis saxelosno ixureba, samagierod saklaso biblioTeka ixsneba. biblioTekari qeTi da misi TanaSemweebi Relaven, stumrebis mosvlamde yvelafers guldagul amowmeben. priala Taroebze amayad Camwkrivebulan axali, SekeTebuli, Tu patara gamomcemlobis mier gamocemuli wignebi. yvela maTgani aRricxulia, danomrili, iqve kataolgebis koxta yuTic devs.
stumrebi nel-nela ikribebian. aseTi kargi biblioTekis naxva yvelas ukvirs. bavSvebs daxmarebas sTavazoben:
– rac gindaT dagvavaleT... oRond wignis saxelosnos nu daxuravT!
– oRond patara gamomcemloba nu Sewyvets muSaobas!
– netavi, biblioTekas bevri mkiTxveli eyoleba?
– orSabaTidan ras gaakeTebT, bavSvebo? – ikiTxa baqaris papam.
– ratom orSabaTidan? – gaicina baqarma, _ erTi suli gvaqvs, wignebis kiTxva male daviwyoT... qeTi, mkiTxvelad dResve Camwer?
– aba ra, – upasuxa qeTim, – eg raa, Cvens biblioTekas mkiTxvelebi male paraleluri klasebidanac eyoleba...





upasuxe:
gamarTlda Seni varaudi? aRmoCnda wignis saxelosno iseTi, rogoric warmogedgina?
vin arian mTavari personaJebi?
sad xdeba moqmedeba? rodis xdeba?
riT iwyeba moqmedeba?
ris gakeTeba gadawyvites bavSvebma?
rogor cdilobdnen bavSvebi TavianTi miznis ganxorcielebas?
ra SedegiT dasrulda bavSvebis mcdeloba?
Seni azriT:
iyo Tu ara bavSvebis mier SerCeuli saqme mniSvnelovani da ratom?
Seni varaudiT, ra moxdeba moTxrobis meore nawilSi? rogor gagrZeldeba bavSvebis saqmianoba?
gamarTlda Seni varaudi? wignis kvireulze kidev ra gakeTda klasSi?
aRwere saklaso biblioTekis gaxsna;
ratom gauCndaT stumrebs survili, ar daxuruliyo wignis saxelosno, patara gamomcelobas ki muSaoba gaegrZelebina?
wigni rogoria? kompiuteri? daaxasiaTe isini erTmaneTTan SepirispirebiT;
 Senc xom ar gagiCnda survili, klasSi TanaklaselebTan erTad moawyo wignis kvireuli, wignis saxelosno da sabavSvo gamomcemloba gaxsna?
gramatika
daasaxele wignis nawilebi. ra kiTxva daesmis maT? sulieri sagnis saxelebia Tu usulosi?
zepirad warmoTqvi da damarcvle TiToeuli maTgani. dawere dafaze.
daimarcvleba Tu ara gadasatanad sityvebi: yda, yua? rogor damarcvlav sityvas „furclebi?“
daakvirdi:
gadatanisas sityva unda davmarcvloT da gavyoT ise, rom arcerTi marcvali ar gaixliCos.
Tav-fur-ce-li, war-we-ra, sa-niS-ni
ra sasven niSans vsvamT sityvis gayofisas gadatanis adgilas?
sityvis damarcvlisas da gadatanisas unda davsvaT defisi. sityva defisiT unda davyoT!
erTad iwereba: prialydiani,  Tavfurceli.
daakvirdi:
biblioTekaSi dacul yvela wigns aqvs baraTi, masze miTiTebulia wignis nomeri, avtori, saTauri, gamocemis weli.
      magaliTad:
i-14
inaniSvili revaz
sad cxovrobs mezRapre
2010 w.
dasawerad;
1. dawere sityvebi sworad, gamotovebul adgilebSi Casvi saWiro asoebi;
saxe – mZRvanelo,  bavS – ebi,   magra - .
2. daakvirdi, cal- calke daajgufe saxelmZRvaneloebi da mxatvruli literatura:
revaz inaniSvili “moTxrobebi,” giorgi leoniZe “natvris xe,” hans qristian anderseni “zRaprebi,” “qarTuli ena”- 3 klasi, givi WiWinaZe “sabavSvo leqsebi,” giorgi wereTeli “gamocanebi da enis gasatexebi,” “Tqmulebebi,” “xelovneba” 3klasi, “berZnuli miTebi,” “maTematika”- 3klasi, “rebusebi,”“buneba”- 3klasi
saxelmZRvaneloebia:-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
mxatvruli literaturaa:----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------





3. qarTvel mweralTa da poetTa qvemoT CamoTvlili gvarebi(mxolod gvarebi) daalage anbanuri rigiT (Tuki anbanis romelime asoze dawyebuli gvari ver ipove, gadadi Semdegze);
giorgi leoniZe, konstantine gamsaxurdia, muxran maWavariani, sulxan-saba orbeliani, nikoloz baraTaSvili, SoTa rusTaveli, ilia WavWavaZe, otia ioseliani, akaki wereTeli, arCil sulakauri, nodar dumbaZe, vaJa fSavela, tariel xavTasi, galaktion tabiZe, jemal qarCxaZe, givi WiWinaZe, aleqsandre yazbegi, Wabua amirejibi.
amirejibi, –------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
4.gamoicani:
xmas ar iRebs, laparakobs,
win gviyenebs cocxal-mkvdrebsa,
ar icinis da arc tiris,
Cven ki gvacin-gvatirebsa.
               ----------------------

 5.saSinao davaleba:
 daakvirdi wignis baraTis Sevsebis nimuSs:


  f-15
fxakaZe Tamar
moTxrobebi
gamomcemloba „diogene“
  2010 w
mocemuli nimuSis mixedviT Seavse saklaso an Sens saojaxo biblioTekaSi arsebuli  wignebis baraTebi;
S  e m o d g o m a a   C v e n s   q v e y a n a S i !
Seni azriT, ratom eZaxian saqarTvelos vazis qveyanas?
gamocana:
deda – dagrexili, Svili – daWyletili,
mama – gadareuli.
 saqarTvelo oqros sawnaxelia!
iwureba uxsovari xnidan
aq yurZeni, aTasobiT welia;
aq aziis da evropis xidad,
saqarTvelo oqros sawnaxelia!
rqawiTeli,
saferavi,
TiTa,
budeSuri yviris xidan: – Wita!
ojaleSi,
kaWiWi da
Cxaveri,
izabelas mouvlia mTa-veli.
rko,
dondRlabi,
cicqa,
colikauri –
imeruli zvridan momdis xmauri.
xarisTvala,
kabistoni,
kraxuna,
xixvi,
TeTra,
Cinuri Tu frangula...
am leqsisTvis rac davwereT, kmara!
sxva asobiT sakuTari jiSi
saqarTvelos – mSvidobaSi marad!
saqarTvelos – qorwilsa da lxinSi!
                       murman lebaniZe
upasuxe:
• yuradRebiT amoikiTxe leqsis pirveli strofi, ra gaige am strofidan saqarTvelos Sesaxeb?
• ratom eZaxian Cvens qveyanas aziisa da evropis xids?
• ras niSnavs „oqros sawnaxeli“?
• daasaxele yurZnis is jiSebi, romlebic leqsSia CamoTvlili;
• daasaxele yurZnis sxva jiSebic;
 Seni azriT:
• aris Tu ara dajgufebul leqsSi yurZnis jiSebi saqarTvelos mxareebis mixedviT? romel mxareSia gavrcelebuli aq CamoTvlili yurZnis jiSebi?
• ratom aris Cveni qveynisTvis mniSvnelovani vazis kulturis gavrceleba, movla-patronoba?
• ra aris rTveli? weliwadis romel drosaa igi?
• rTvelSi monawileoba migiRia? rogor? aRwere rTveli;
gramatika
• daakvirdi leqsis saTaurs, axseni, ratom aris dasmuli saTauris bolos Zaxilis niSani?
• CamoTvale, romeli sasveni niSnebia leqsSi gamoyenebuli? romeli sasveni niSani araa leqsSi? ramdenia Zaxilis niSani?
gaixsene:
Tu sityvaTa Tanmimdevroba dasrulebul azrs gamoxatavs, maSin is...
Tu winadadebis bolos wertilia, maSin is...
Tu winadadebis bolos kiTxvis niSania, maSin is...
Tu  winadadebis bolos Zaxilis niSania, maSin is...
aq uxsovari xnidan iwureba.  vazi aq uxsovari droidan iwureba. amaTgan romelSia azri dasrulebuli? rogori winadadebebia?
• romeli sityvaa zedmeti?
saferavi, TiTa, ojaleSi, cicqa, rqa, kraxuna, vazi, venaxi, zvari, yurZeni, mtevani, qliavi, Cxa, akido,
• sawnaxeli, qvevri, orSimo, kita, venaxi, Tasi;
• CamoTvale Semodgomis Tveebi, romel Tves uwodeben RvinobisTves?
• rogor ityodi sxvanairad. budeSuri yviris xidan : – Wita! izabelas mouvlia mTa-veli.
saSinao davaleba:
daxate leqsis mixedviT; aRwere „rTveli“.
dasawerad
1) leqsSi gamoTqmuli azrebidan mTavaria:
a) rom saqarTveloSi Semodgoma dadga;
b) rom saqarTvelo vazis qveyanaa;
g) rom Rvinos qorwilsa da lxinSi  iyeneben;
2) Camowere leqsSi dasaxelebuli yurZnis jiSebi;
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
3. amoiwere erTi TxrobiTi winadadeba:
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
4. amoiwere erTi Zaxilis winadadeba;
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
5. daTvale leqsSi sasveni niSnebi da maTi raodenoba Sesabamis ujrebSi Cawere:
.
,
?
-
:
;
“ “
...
!
?!











6. samegreloSi ojaleSi, kaWiWi da adesa mohyavT.
TxrobiTi winadadeba aqcie kiTxviTad, daiwye ase:
sad –------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
7. romelia zedmeti? gadaxaze:
sxlaven, furCqnian, wamlaven, axveven, aqeben, baraven;
es sityvebi (risi aRmniSvnelia?) --------------------------------- aRmniSvneli sityvebia.
8. uvlis, mouara, mouvlis.
am msjelobebidan romelia swori?
• samive sityva sxvadasxva moqmedebas aRniSnavs;
• samive sityva erT moqmedebas aRniSnavs;
• samive sityva sagans aRniSnavs;
9. dawere, romelia amaTTvis saerTo sityva: TiTa, saferavi, Cxaveri, colikauri, TeTra;
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
10. aq yurZeni iwureba.
es winadadeba ganavrce imdenad, ramdenadac SeZleb;








No comments:

Post a Comment